درمان و علت خشکی، بی‌حرکتی و سفتی زانو چیست؟
خشکی مفصل زانو باعث می‌شود حرکت این مفصل دشوار شده و دامنه حرکتی آن کاهش پیدا کند. این سفتی معمولاً نشانه‌ای از ایجاد مشکل برای یکی از ساختارهای تشکیل‌دهنده مفصل می‌باشد. این شرایط ممکن است به خاطر آسیب‌دیدگی، التهاب مفصل بدون وارد شدن آسیب، یا ایجاد جراحت برای مفصل در افراد مشاهده شود. در این شرایط لازم است به خاطر داشته باشید عضلات مسئولیت حرکت مفصل را بر عهده دارند و ایجاد مشکل برای آنها می‌تواند محدودیت در دامنه حرکتی برای شما به همراه داشته باشد. به هر حال، بسیاری از مواقع مشکلات ایجاد شده می‌تواند با ضعف عضله و نه سفتی مفصل ارتباط داشته باشد.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cacaca”]
درد، خشکی و سفتی مفصل زانو می‌تواند انجام فعالیت‌های روزمره را برای فرد دشوار نماید. در صورتی که این مشکل در زمان مناسب تشخیص داده نشده و درمان نگردد، در ادامه می‌تواند باعث ابتلای فرد به آرتروز زانو شده و درد و ناراحتی زیاد در ناحیه استخوان و مفصل ایجاد کند. به این ترتیب ممکن است استفاده از عمل جراحی برای درمان مشکل فرد غیر قابل اجتناب شود.
دکتر رئیس السادات دارای دانش، تجربه و تخصص کافی برای ارزیابی، تشخیص، و درمان آسیب‌دیدگی‌ها یا سایر مشکلات احتمالی شما در محل مفصل زانو می‌باشد.[/alert]
دلایل سفتی زانو
گاهی اوقات علت خشکی مفصل زانو با بیماری خاص ارتباط ندارد. در حقیقت این شرایط می‌تواند در نتیجه فاکتورهای مربوط به سبک زندگی فرد همچون استفاده زیاد از مفصل و نشستن بیش از حد ایجاد شده یا بیشتر در بین افراد بستری در بیمارستان یا کسانی که از ویلچر استفاده می‌کنند، مشاهده گردد.
آرتروز. به زبان ساده آرتروز به معنی التهاب مفصل است و این شرایط به دلایل مختلف ایجاد می‌شود. دو نوع اصلی این بیماری عبارت از استئو آرتریت (OA) و آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) است. این دو مورد از بیماری آرتروز با از بین رفتن مفصل ارتباط داشته و التهاب شدید به همراه ندارد. علاوه بر این سایر موارد نادرتر این بیماری شامل موارد زیر هستند:
- نقرس که التهاب ایجاد شده به خاطر تجمع کریستال‌های اسید اوریک در فضای مفصل است.
- آرتروز پس از سانحه با التهاب مفصل پس از آسیب‌دیدگی ارتباط دارد.
- آرتروز عفونی مربوط به التهاب مفصل به خاطر عفونت است.
- آرتروز واکنشی شرایطی است که علائم مشکلات مفصل همچون درد و سفتی در نتیجه یک عفونت ایجاد می‌شود، هر چند خود مفصل دچار عفونت نشده است.
آسیب‌دیدگی. وارد شدن آسیب به مفصل زانو یکی از دلایل سفتی و خشکی زانو است. به غیر از آرتروز پس از سانحه، آسیب‌دیدگی می‌تواند باعث کشیدگی یا حتی پارگی رباط‌ها شده و با ایجاد مشکل برای عضلات و تاندون‌ها همراه باشد. این آسیب‌دیدگی‌ها می‌تواند در نتیجه زمین خوردن، تصادف با خودرو، انجام ورزش‌های تماسی یا سایر موارد مانند آن ایجاد شوند. تحت تاثیر این شرایط ممکن است شرایط زیر در فرد آسیب دیده مشاهده شود:
- آسیب‌دیدگی مینیسک
- پیچ خوردن
- ترک‌خوردگی
- آسیب‌دیدگی رباط
- تاندونیت
عفونت. ایجاد عفونت مفصل زانو می‌تواند مشکلات زیر را برای فرد به همراه داشته باشد:
- تجمع باکتری در محل مفصل می‌تواند باعث ایجاد مشکل عفونت مفصل یا ابتلا به آرتروز عفونی شود.
- عفونت ویروسی می‌تواند باعث مشاهده علائمی همچون درد و سفتی شود، هر چند خود مفصل ممکن است دچار عفونت نشده باشد. این شرایط معمولاً به آرتروز واکنشی شناخته می‌شود.
- تشکیل آبسه می‌تواند باعث ایجاد عفونت شده و سفتی مفصل زانو را برای فرد ایجاد کند.
- عفونت استخوانی (استئومیلیت) می‌تواند باعث سفتی مفصل شده و گاهی اوقات با درد شدید در این ناحیه از بدن همراه باشد.
علائم و نشانه‌ها
سفتی مفصل فقط یک نشانه از بیماری است و خود یک بیماری نمی‌باشد. این شرایط اغلب با درد، ورم و قرمزی پوست روی مفصل زانو همراه است و احساس گرما می‌تواند نشانه‌ای از ایجاد التهاب در محل مفصل باشد. علائم این مشکل در انواع مختلف بیماری آرتروز به شرح زیر است:
- سفتی مفصل در افراد بزرگسال اغلب به خاطر استئو آرتریت ایجاد می‌شود. به هر حال این شرایط معمولاً بدون التهاب، قرمزی یا احساس گرما است. به این ترتیب اغلب بیمار با احساس درد در هنگام حرکت دادن مفصل مواجه شده و با استراحت کردن این درد کاهش پیدا می‌کند.
- سفتی مفصل همراه با درد، ورم و قرمزی در هنگام بیدار شدن از خواب به احتمال زیاد در موارد ابتلا به روماتوئید آرتریت مشاهده می‌شود. این علائم به تدریج با حرکت دادن مفصل تسکین پیدا کرده و بر طرف می‌گردند.
- وجود شرایطی مثل تب به همراه علائم التهابی می‌تواند با عفونت مفصل ارتباط داشته باشد.
درمان
روش درمان این مشکل از پنج بخش حفاظت، استراحت، یخ درمانی، مصرف دارو، و بالا نگه داشتن مفصل زانو به شرح زیر تشکیل می‌شود:
- از مفصل خود در برابر آسیب‌های جدید حفاظت کنید. انجام این کار با استفاده از پد زانو یا اسپلینت امکان‌پذیر است. این ابزارهای حمایتی می‌توانند بطور خاص نقش موثر در کنترل علائم بعضی از انواع آسیب‌دیدگی‌های زانو داشته و از تکرار آسیب‌دیدگی مربوط به بورس‌های زانو (prepatellar bursae) پیشگیری کنند.
- استراحت دادن به زانو. استراحت کردن می‌تواند باعث کاهش فشار وارد شده به مفصل زانو در نتیجه انجام فعالیت شود. به این ترتیب استراحت کردن زمان لازم را برای بهبود در اختیار مفصل قرار داده و از ایجاد آسیب‌دیدگی‌های بعدی پیشگیری می‌کند.
- کمپرس یخ زانو. یخ درمانی می‌تواند باعث کاهش ورم در محل مفصل شده و هر دوی موارد درد شدید و مزمن در محل مفصل را کاهش دهد.
- بالا نگه داشتن زانو
مصرف دارو
به این منظور می‌توان از داروهای مسکن درد همچون آسپیرین یا استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیر استروئید (NSAIDs) همچون ایبو پروفن استفاده کرد.
تزریق کورتیکواستروئیدها
تزریق داروهای کورتیکواستروئید به مفصل زانو می‌تواند باعث کاهش علائم و نشانه‌های عود آرتروز شده و درد بیمار را برای چند ماه تسکین دهد.
تزریق هیالورونیک اسید
هیالورونیک اسید ماده‌ای است که عملکردی شبیه به مایع روان کننده مفاصل دارد. به این ترتیب می‌توان از تزریق هیالورونیک اسید به مفصل برای بهبود توانایی حرکتی و کاهش درد بیمار استفاده کرد.
تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت (PRP)
پلاسمای غنی شده با پلاکت دارای بسیاری فاکتورهای رشد مورد نیاز برای بدن است و تزریق آن می‌تواند کاهش التهاب و تسریع فرآیند بهبود را برای فرد به همراه داشته باشد. این نوع تزریق‌ها در افراد جوان‌تر و نیز افراد مبتلا به آرتروز خفیف بهتر جواب می‌دهد.
ماساژ درمانی
ماساژ امکان خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی را به مفصل فراهم کرده و به این ترتیب فرآیند ترمیم مفصل را تسریع کند. ماساژ زانو همچنین می‌تواند به ریلکس شدن آن کمک کرده و فشار وارد شده بر روی اعصاب که در نهایت باعث ایجاد درد می‌شود را کاهش دهد.
درمان دستی
درمان دستی به عنوان استفاده از نیروی دست فرد معالج برای ایجاد تغییر یا بهبود شرایط و دامنه حرکتی مفاصل و بافت‌های نرم تعریف می‌شود. این روش بیشترین کاربرد را در حرکت دادن (Mobilization) و اصلاح شرایط (Manipulation) مفصل دارد. حرکت دادن یک تکنیک خاص برای ایجاد حرکت‌های غیر فعال مکرر با سرعت پایین و با دامنه‌های حرکتی مختلف می‌باشد. اصلاح شرایط به عنوان انجام حرکت‌های سریع با فشار کم در محل مفصل برای تنظیم شرایط آن تعریف می‌شود.
طب سوزنی
طب سوزنی می‌تواند نقش موثر در کاهش برخی از انواع درد در مفصل زانو داشته و بطور خاص برای آرتروز زانو و مفصل آن مفید است. به این ترتیب طب سوزنی در کاهش درد زانو، سفتی و ناتوانی حرکتی بیماران دچار این مشکل موثر می‌باشد.
درمان با امواج اولتراسوند
در این روش از امواج مافوق صوت (اولتراسوند) برای تسریع فرآیند بهبود استفاده می‌شود. امواج اولتراسوند را می‌توان به صورت امواج پیوسته و امواج پالسی برای افراد استفاده کرد. در صورت استفاده از امواج اولتراسوند پیوسته این امواج با طول موج یکسان در معرض ناحیه آسیب دیده قرار می‌گیرند و با ایجاد گرمای بیشتر و تحریک بافت، متابولیسم سلولی را افزایش داده و فرآیند بهبود را تسریع می‌کنند. امواج اولتراسوند پالسی معمولاً برای موارد التهاب شدید و التیام شرایط مربوط به آنها استفاده شده و در این حالت گرمای کمتری برای درمان لازم است. به این ترتیب امواج پالسی می‌توانند التهاب و درد بیمار را کاهش دهند.
تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS)
دستگاه تحریک الکتریکی عصب از روی پوست برای کنترل درد بیمار اعصاب بدن را تحریک می‌کند. این درمان باعث می‌شود بدن مقدار بیشتری از یک ماده شیمیایی طبیعی به نام اندروفین را تولید کرده و آزاد نماید. اندروفین مسکن طبیعی درد در بدن انسان است که به صورت طبیعی برای مقابله با درد در بدن تولید می‌شود.
پرولوزون درمانی
پرولوزون درمانی یک روش غیر جراحی بی خطر و موثر برای توان‌بخشی انواع مختلف دردهای حاد و مزمن اسکلتی عضلانی است. در این روش از گاز اوزون برای تکثیر، تولید مجدد، و ترمیم بافت‌های رباط، تاندون و غضروف جدید در ناحیه آسیب دیده استفاده می‌شود.
آب درمانی
در این روش از آب برای اهداف درمانی استفاده می‌گردد. به این منظور می‌توان از روش‌های مختلف و آب با دماهای گوناگون برای اهداف مختلف درمان استفاده کرد. آب درمانی همچنین شامل استفاده از بخار و نیز سرما و گرما، آب ولرم یا آب سرد است. با وجودی که اکثر افراد ترجیح می‌دهند برای کنترل سفتی و درد مزمن خود از آب گرم استفاده کنند، استفاده از آب سرد نیز می‌تواند در کاهش درد بسیار موثر باشد. این روش بطور خاص زمانی مفید است که بلافاصله پس از انجام تمرین‌های حرکتی برای کاهش درد بیمار از آن استفاده شود. از طرف دیگر آب گرم می‌تواند کاهش درد و سفتی ایجاد شده در نتیجه استئو آرتریت یا آسیب‌دیدگی زانو را به همراه داشته باشد. توجه داشته باشید گرمای مرطوب می‌تواند در مقایسه با گرمای خشک، سریع‌تر و عمیق‌تر به بافت‌های بدن نفوذ نماید.
تمرین‌های حرکتی زانو
ورزش درمانی برای سفتی و خشکی مفصل زانو شامل انجام تمرین‌های حرکتی کششی زانو و تقویت عضلات اطراف آن می‌باشد.
تمرین‌های حرکتی برای ایجاد کشش در زانو
حرکت ایجاد کشش در زانو با استفاده از صندلی
حرکت کشش زانو با حرکت دادن (سراندن) پاشنه پا بر روی زمین
حرکت کشش زانو
حرکت کشش زردپی
تمرین‌های حرکتی برای تقویت زانو
حرکت سر دادن بدن بر روی دیوار
حرکت صاف کردن پای خم
حرکت بلند کردن پای صاف
حرکت بلند کردن عضله دور کننده (abductor)
حرکت خم کردن عضله زردپی
حرکت بالا رفتن از مانع
حرکت دوچرخه زدن در حالت ثابت
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.