اسپوندلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات: درد کمر هنگام نشستن و خم شدن
اسپوندلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات یک بیماری التهابی مزمن است که موجب درد در کمر، گردن و گاهی اوقات باسن و پاشنهی پا میگردد. کمر و گردن از یک ستون شامل استخوانهای تکی به نام استخوانهای مهره تشکیل شدهاند. اسپوندلیت آنکیلوزان از خانوادهی بیماریهایی تحت عنوان اسپوندیلوآرتریت (SpA) میباشد. واژه اسپوندیلیت و اسپوندیلوآرتریت مترادف هستند.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cacaca”]
متخصصین ما در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر رئیسالسادات در تشخیص و درمان بیماری اسپوندلیت آنکیلوزان تخصص دارند. کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر رئیسالسادات جدیدترین روشهای تشخیصی را با تمرکز ویژه بر شناسایی بیماری در مراحل اولیه و با استفاده از تکنیکهای معاینهی تخصصی و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) ارائه میکند.
گزینههای درمانی شامل جدیدترین داروها میباشند. علاوه بر آن، در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر رئیسالسادات بر روی سایر روشهای درمانی نیز تاکید وجود دارد. برای مثال، بیماران میتوانند به منظور یادگیری تمرینهایی جهت درمان این بیماری با فیزیوتراپهای ما کار کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر میتوانید با شماره ۰۲۱۲۲۱۱۹۹۴۶– ۰۲۱۲۲۱۱۹۹۴۸ تماس بگیرید.[/alert]
علائم و نشانههای اسپوندلیت آنکیلوزان
- شایعترین نشانهی بیماری اسپوندلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات) درد در قسمت پایینی کمر است.
- درد، خشکی و محدودیت حرکت در خارج از ستون فقرات از جمله در زانوها و پاشنهی پاها نیز در برخی بیماران وجود دارد.
- درد ستون فقرات: درد ستون فقرات که تقریباً همیشه در قسمت پایینی کمر وجود دارد معمولاً اولین و شایعترین نشانهی این بیماری است. کمردردی که همراه با اسپوندلیت آنکیلوزان رخ میدهد بطور کلی دارای برخی از خصوصیات زیر است:
- در اوایل بزرگسالی شروع میشود (قبل از ۴۵ سالگی).
- روند شروع آن تدریجی است (به جای اینکه دارای یک شروع ناگهانی پس از یک آسیب حاد باشد).
- بیشتر از سه ماه بطول میانجامد.
- بعد از استراحت کردن بدتر میشود (برای مثال در هنگام صبح).
- با فعالیت کردن بهبود پیدا میکند.
- در نیمهی دوم شب موجب بیدار شدن شما میشود.
- میتواند موجب خشکی و گرفتگی کمر به مدت بیشتر از ۳۰ دقیقه شود.
- میتواند مرتبط با درد باسن باشد که بین طرفین چپ و راست تغییر میکند.
- محدودیت حرکت ستون فقرات و جلوآمدگی سر: برخی بیماران مبتلا به روماتیسم ستون فقرات دچار محدودیت انعطافپذیری کمر و گردن میشوند. محدودیت انعطافپذیری کمر و گردن موجب تاثیرات منفی بر انجام فعالیتهای روزانه از جمله پوشیدن کفش و جوراب میگردد. جدیترین پیامد آن جلوآمدگی سر و ایجاد قوز کمر که برگشت ناپذیر است میباشد.
عوامل خطر
اسپوندلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات) در مردان سه برابر شایعتر از زنان است. این بیماری معمولاً در جوانان ۲۰ تا ۳۰ ساله مشاهده میشود. این بیماری ممکن است در برخی خانوادهها بیشتر شایع باشد. برای مثال، خطر ابتلا به روماتیسم ستون فقرات در صورتی که یکی از بستگان درجه اول (والدین، خواهر و برادر یا فرزند) دارای این بیماری باشد، افزایش پیدا میکند. وجود یک ژن به نام آنتیژن سازگاری بافتی (HLA) نیز ممکن است خطر ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان را افزایش دهد.
عوارض
عوارض اسپوندلیت آنکیلوزان و مشکلات خارج از ستون فقرات، مفاصل و بافتهای مرتبط به استثنای یووئیت قدامی نادر هستند.
- یووئیت قدامی
- شکستگی ستون فقرات و آسیبهای نخاعی
- مشکلات عصبی
- بیماریهای قلبی عروقی
- بیماریهای ریوی
- زخم روده
تشخیص
تشخیص اسپوندلیت آنکیلوزان بستگی به ترکیبی از علائم و نشانهها، تستهای آزمایشگاهی و رادیوگرافی (اشعه ایکس) یا تغییرات ام آر آی (MRI) دارد.
درمان
درمان این بیماری ممکن است شامل برخی از موارد زیر یا تمام آنها باشد:
گرما یا سرما
ممکن است استفاده از کمپرس گرم یا سرد بر روی مفاصل موجب مقداری تسکین درد شود. دوش آب گرم یا سرد نیز میتواند همین تاثیر را داشته باشد. گرما موجب تحریک گردش خون شده که به ریلکس شدن عضلات کمک میکند. سرما نیز موجب بیحسی درد و کاهش تورم میگردد.
دارودرمانی
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بطور معمول برای کنترل درد و خشکی مورد استفاده قرار میگیرند.
- سولفاسالازین یک داروی ضدروماتیسمی اصلاح کنندهی بیماری است که ممکن است برای کند یا متوقف کردن پیشرفت بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان تجویز شود.
- درمان با فاکتور نکروز آنتیتومور (عامل آنتی TNF یا مهارکنندههای TNF) اغلب در درمان این بیماری موثر هستند.
- تزریق گلوکوکورتیکوئیدها (استروئیدها) به مفاصل دردناک یا متورم
ماساژدرمانی
در بسیاری از افراد مبتلا به روماتیسم ستون فقرات، ماساژ بافتهای عمیق توسط یک متخصص مجرب میتواند موجب تسکین درد شود. ماساژ به افزایش جریان خون کمک کرده و در نتیجه کمتر احساس خشکی و گرفتگی وجود خواهد داشت.
الکتروتراپی
الکتروتراپی نیز برای برخی بیماران مورد استفاده قرار میگیرد. جریانها یا پالسهای الکتریکی ضعیفی به منظور کاهش درد و افزایش بهبودی از عضلات عبور داده میشوند.
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)
در روش تحریک الکتریکی عصب از راه پوست از یک جریان الکتریکی ضعیف برای جلوگیری از تشخیص درد در بدن توسط مغز استفاده میشود. برای برخی افراد مبتلا به اسپوندلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات) این روش موثر است.
اوزوندرمانی
بهره بردن از خاصیت ضددرد و ضدالتهابی اوزوندرمانی موجب دستیابی به نتایج قابل قبولی در درمان روماتیسم ستون فقرات خواهد شد.
مگنتتراپی
این درمان شامل قرار دادن نواحی از بدن در معرض میدان مغناطیسی به منظور تسریع بهبود درد، التهاب، دکلسیفیکیشن یا سایر بیماریهای دستگاه ماهیچهای اسکلتی انسان میباشد.
فتوتراپی
فتوتراپی شامل اعمال نور لیزر کمتوان بر روی نواحی آسیبدیده جهت افزایش سرعت، کیفیت و قدرت ترمیم بافتها، کاهش التهاب بین مهرههای ستون فقرات و مفاصل ساکروایلیاک (اسپوندلیت آنکیلوزان) و تسکین درد میباشد.
ورزشدرمانی
این روش درمان اساساً به منظور به حداقل رساندن یا پیشگیری از تغییر شکل است. این تغییر شکلها شامل کیفوز پشتی بیش از حد همراه با کاوپشتی و کوتاهی عضلات خمکنندهی ران میباشد. درمانهای غیر جراحی عبارتند از:
- ورزشهای نحوهی قرارگیری بدن با کشش قسمت فوقانی کمر (همراه با اجتناب از کشش قسمت تحتانی کمر)
- تمرینات تنفسی بری افزایش یا حفظ حرکت قفسهی سینه در کنار دستور العملهایی جهت تنفس ناحیهی شکم و سینه
- تمرینات دامنهی حرکتی برای باسن و زانو به منظور پیشگیری از محدودیت انعطافپذیری
- استفاده از شکمبند یا بریس (همراه با ورزش)
- حرکت دادن نواحی مختلف بدن بصورت دستی موجب بهبود انبساط قفسهی سینه، وضعیت قرارگیری بدن و تحرک ستون فقرات میشود.
آبدرمانی (فیزیوتراپی در آب)
آبدرمانی برای بسیاری از آسیبهای مرتبط با درد کمر و درمان رماتیسم ستون فقرات مورد استفاده قرار میگیرد. دلیل استفاده از آبدرمانی در بیماران مبتلا به بیماری رماتیسم ستون فقرات ، بر طرف کردن علائم متداول از جمله گرفتگی کمر و درد ناشی از آن، خمیدگی کمر و خستگی میباشد.
ورزش و تمرینات وضعیت قرارگیری بدن
کمترین برنامهی ورزشی شامل تقویت تنه بوده و باید در برگیرندهی حرکات تقویتی ایزومتریک، کششی و پویا باشد.
۱- بر روی پاشنهی پای خود و پشت به دیوار بایستید، سر خود را به سمت دیوار فشار دهید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید و سپس رها کنید.
۲- در یک فضای باز و در حالی که پاها جدا از هم هستند بایستید. دستان خود را روی باسن بگذارید و از کمر به طرف عقب بچرخید. زانوها و پاها در این حالت باید به سمت جلو باشند. ۵ ثانیه به همین حالت بمانید.
۳- رو به کمر بخوابید و زانوهای خود را خم کنید در حالی که کف پاها صاف روی زمین هستند.
الف) دستان خود را روی دندههای دو طرف سینه قرار دهید. از راه بینی نفس عمیق بکشید و از دهان عمل بازدم را انجام دهید. هنگام دادن نفس به داخل دستان خود را بر روی دندهها فشار دهید.
ب) دستان خود را روی قسمت بالایی قفسهی سینه بگذارید. از راه بینی نفس عمیق بکشید و سپس تا جایی که میتوانید از راه دهان نفس خود راه بیرون دهید. هنگام دادن نفس به داخل دستان خود را بر روی دندهها فشار دهید، این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
۴- بصورت دمر روی زمین دراز بکشید، مستقیماً به جلو نگاه کرده و دستان خود را در دو طرف بدن قرار دهید:
الف) یک پای خود را در حالی که زانو صاف است بالا بیاورید و ۵ بار برای هر پا تکرار کنید. این عمل به کشیدن دست مخالف به طرف جلو کمک میکند.
ب) سر و شانههای خود را تا جایی که میتوانید از روی زمین بلند کنید، ۱۰ بار این حرکت را تکرار کنید.
۵- بصورت چهار دست و پا روی زمین زانو بزنید، دست و پای مختلف را بصورت موازی با زمین بالا ببرید و ۱۰ ثانیه نگه دارید. سپس این حرکت را برای دست و پای دیگر انجام دهید. این حرکت را ۵ بار برای هر طرف تکرار کنید.
سلام
دکتر من ناراحتی و زخم روده دارم یعنی ممکنه که رماتیسم ستون فقرات هم داشته باشم و این زخم از اونجا عارض شده باشه؟ چون کمردرد هم دارم که از پمادهای مسکن استفاده می کنم .