آب آوردن و ورم زانو بدون جراحی: درمان، علائم و علت
آب آوردن یا افیوژن زانو یک وضعیت پزشکی است که در اثر تجمع بیش از حد مایع در داخل و اطراف مفصل زانو پدید میآید. این بیماری ممکن است در نتیجهی یک ضربه به زانو، بیماریهای زمینهای دیگر و یا مصدومیتهای ناشی از استعمال مفرط ایجاد شود. علت دقیق آن معمولاً با نمونهگیری از مایعی که از زانو بیرون کشیده شده و چک کردن آن برای عفونتها یا آسیب تعیین میشود. خارج کردن مایع سبب رهایی از درد و سفتی زانو میشود. هنگامی که یک علت برای ساخت مایع مشخص شد، استراتژیهای درمانی مناسب ارائه میشوند.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cacaca”]
هدف دکتر رئیسسادات حفظ بیولوژی طبیعی زانوهای شما در صورت امکان است. وی زانوهای شما را درمان و بازسازی کرده و درمان فیزیوتراپی را برای رهایی از درد زانو و بهبود حرکت تجویز مینماید و یک سنجش واقعبینانه از تعداد و تناوب جلسات فیزیوتراپی که ممکن است شما نیاز داشته باشید ارائه میکند.[/alert]
علتها و دلایل
دلایل اصلی آب آوردن زانو عبارتند از:
مصدومیتها- هر نوع آسیب به زانو میتواند موجب تولید مایع شود. برخی از نمونههای آسیبهای حاد وارده که غالباً موجب آب آوردن زانو میشوند شامل این موارد هستند:
- شکستگی
- پارگی منیسک
- پارگی رباط صلیبی جلویی
- پارگی غضروف زانو
- پارگی رباط
مصدومیت ناشی از استعمال مفرط- این مصدومیتها ممکن است منجر به آب آوردن زانو شوند. بورسیت جلوی کشکک (بورسیت پرهپاتلار)، معمولاً در اثر استعمال مفرط بویژه زانو زدن بیش از حد ایجاد میشود. تورم در داخل مفصل زانو نیست بلکه در بورس جلوی کشکک زانو وجود دارد (بورس همچنین ممکن است دچار عفونت شده و سبب ایجاد چرک شود).
بیماریهای زمینهای- برخی شرایط پزشکی که میتوانند سبب آب آوردن زانو شوند عبارتند از:
- آرتروز- یک بیماری تحلیلبرنده است که شامل در هم شکستن غضروف مفصل است. آرتروز شایعترین نوع بیماری التهاب مفاصل است و زانو محتملترین محل برای این بیماری است. آسیب در مفصل زانو موجب تحریک مفصل سینوویال شده و سبب تولید بیش از حد مایع سینوویال میگردد (مایع سینوویال یک مایع غلیظ، چسبنده و ژلمانند است که به روان کردن حرکت بخشهای مفصل و تغذیهی غضروف کمک میکند).
- آرتریت روماتوئید (آرتروز)- بیماری التهابی خود ایمنی شامل تورم پوشش مفصل میشود. زانوها در میان یک سوم از افرادی که دارای این بیماری هستند، متاثر میباشند. آرتریت روماتوئید معمولاً مفاصل یکسان در هر دو طرف بدن را درگیر میکند. علائم شامل درد و سفتی که در صبح شدیدتر است و نیز تورم، گرما و قرمزی مفاصل میباشد.
- آرتریت عفونی- ممکن است در اثر باکتری، ویروس یا قارچ ایجاد شود. زانو شایعترین محل برای عفونت مفصلی است. بیماریهایی که موجب افزایش خطر عفونت مفصلی میگردند شامل دیابت، آرتریت روماتوئید و دیگر اختلالات خودایمنی هستند. افرادی که پردنیزون (کورتیکواستروئیدها) مصرف میکنند، دارای خطر بیشتر ابتلا به عفونت هستند هرچند پردنیزون علائم عفونت را مخفی میکند. نشانههای عفونت باکتریایی مفصل شامل شروع حاد التهاب مفصل (درد، تورم، گرما، قرمزی زانو) است. [۲]
- نقرس- در اثر تجمع کریستالهای اسید اوریک در مفصل ایجاد شده که مایع سبب بروز التهاب مفصل میگردد. نقرس اکثراً در انگشت شست، زانو، مچ دست یا آرنج رخ میدهد. مفاصل متاثر، بصورت گرم و قرمز و نیز متورم و دردناک میباشند.
- بورسیت
- تشکیل کیست
- اختلالات خونریزی
- تومور
عوامل خطر
برخی از عوامل خطر برای آب آوردن زانو عبارتند از:
سن- ایجاد مایع بیشتر در افراد ۵۰ سال به بالا متداول است.
ورزشکاران- افرادی که در فعالیتهای ورزشی از جمله بیسبال یا فوتبال که نیازمند تغییر جهت و حرکت مکرر در زانو میباشند، شرکت دارند، بیشتر مستعد آب آوردن زانو یا افیوژن زانو هستند.
چاقی- داشتن اضافه وزن نیز یک عامل خطر برای آب آوردن زانو است.
علائم و نشانهها
برخی علائم آب آوردن زانو عبارتند از:
- تورم اطراف مفصل زانو
- سفتی و خشکی زانو
- درد شدید داخل و اطراف مفصل زانو
- اختلال در راه رفتن
- دشوار بودن صاف کردن زانو
- تحمل وزن دردناک
تشخیص
برای تشخیص آب آوردن زانو و درمان ورم زانو ، پزشک آزمایشهای زیر را انجام میدهد:
آزمایشهای رادیوگرافی- این آزمایشها به پزشک نمایی از داخل زانو میدهد که در تعیین احتمال تجمع مایع در زانو و علت تولید مایع کمک میکند.
اشعه ایکس- احتمال وجود علائم شکستگی کاسه زانو یا دررفتگی مفصل زانو و یا وجود آرتروز به کمک این آزمایش مشخص میشود.
سونوگرافی- این آزمایش جهت تعیین وجود آرتروز یا دیگر اختلالات رباط استفاده میشود.
MRI– در صورتی که روشهای بالا بینتیجه بوده و منجر به تشخیص نشوند، آزمایش MRI انجام میگیرد تا بتوان داخل زانو را مشاهده کرد و علت تجمع مایع را یافت.
آزمایش خون- به غیر از مطالعات رادیوگرافی، آزمایشهای خون نیز انجام میگیرد تا بتوان موارد زیر را بررسی کرد:
- عفونتها
- التهاب
- آرتریت روماتوئید
- بیماری لایم
- اختلالات خونریزی
- نقرس
درمان
مراحل زیر برای رهایی از علائم آب آوردن زانو موثر میباشند:
استراحت- به مقدار کافی استراحت کنید و از فعالیتهای منجر به تحمل وزن پرهیز کنید تا زمانی که تورم از بین برود.
استفاده از یخ و بالا آوردن پا- یخ درمانی برای کنترل درد و التهاب موثر است. این عمل را میتوان با گذاشتن یخ بر روی ناحیهی مورد نظر به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه و حداقل ۳ بار در روز انجام داد. همچنین باید زانو را تا حدود تراز قلب بالا آورد که با استفاده از یک بالش امکانپذیر است.
داروها- برخی داروهای قابل استفاده برای درمان آب آوردن زانو عبارتند از:
- داروهای ضد درد- داروهایی چون ایبوپروفن و غیره را میتوان برای کنترل درد و التهاب استفاده نمود.
- آنتیبیوتیکها- در مواردی که عفونت دلیل تجمع مایع باشد، پزشک آنتیبیوتیک مناسب را برای درمان عفونت تجویز میکند.
- کورتیکواستروئیدها- داروهایی مانند پردنیزون را میتوان بصورت کوتاه مدت برای رهایی از درد استفاده کرد.
- ورزشدرمانی- این روش شامل دورهای از تمرینها برای بهبود توان و دامنهی حرکت میباشد. درمانگر شما همچنین ممکن است درمانهایی چون آتلبندی، یخگذاری یا امواج فراصوت را برای تسریع روند بهبودی پیشنهاد کند.
روشهای جراحی- برخی روشهای جراحی برای درمان آب آوردن زانو عبارتند از:
آرتروسنتز- در این روش، مایع موجود در زانو برداشته میشود و فشار بر روی زانو از بین میرود. بعد از برداشتن مایع، پزشک ممکن است استروئید تزریق کند تا التهاب کم شود.
- آرتروسکوپی- این روش با ایجاد یک برش کوچک و قرار دادن یک آرتروسکوپ که دوربینی مینیاتوری دارد انجام میشود تا بتوان ساختار داخلی زانو را مشاهده کرده و ساختارهای آسیبدیده را ترمیم کرد.
- تعویض مفصل- این روش در صورتی انجام میگیرد که مفصل زانو به قدری آسیب دیده باشد که قابل ترمیم نبوده و تحمل وزن به شدت دردناک و غیرقابل تحمل گردد.
پیشگیری
آب آوردن زانو همانطور که گفته شد معمولاً در نتیجهی آسیبدیدگی یا یک وضعیت پزشکی زمینهای پدید میآید. برخی اقدامات جهت جلوگیری از آب آوردن زانو یا افیوژن زانو عبارتند از:
- پیگیری و پیروی منظم از پزشک درمانگر در موارد اختلال مزمن مفاصل مانند آرتروز و نقرس
- پیروی با جدیت از نصیحتها و مشاورههای پزشک با مصرف داروهای تجویز شده و انجام روشهای درمانی ارائه شده توسط فیزیوتراپ
- ورزش منظم به منظور قوی کردن عضلات زانو و ران تا بتوانند تکیهگاه بهتری برای زانو باشند.
- در صورت داشتن اضافه وزن، برنامه کاهش وزن منظم سودمند میباشد. مشورت با پزشک درمانگر ضروری است تا بتوان برنامهی دقیقی برای کاهش وزن مشخص کرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.