ورم، درد و گرفتگی پا در بارداری (حاملگی): علت و درمان
ممکن است در طی زمانی که منتظر به دنیا آمدن نوزاد عزیز خود هستید نوعی درد احساس کنید. پادرد و گرفتگی پا در بارداری بسیار شایع میباشند. این حالات معمولاً در سهماهه دوم بارداری آغاز میشوند و هر چه بیشتر از زمان بارداری میگذرد به نظر میرسد که این مشکلات شدیدتر میگردند. در حالی که هیچکس پاسخ مناسب و خاصی برای علت بروز آن ندارد اما ممکن است این عارضه به علت یکی از دلایل و یا ترکیبی از دلایل احتمالی روی دهد. در دوران بارداری بروز ورم خفیف، طبیعی و عادی است و به این علت روی میدهد که برای حفظ رشد نوزاد، به افزایش ۵۰ درصدی خون و مایعات بدن نیاز میباشد اما ورم بیش از حد میتواند حاکی از وجود یک عارضه بارداری جدیتر باشد.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cacaca”]
بروز ورم و درد در مچ و کف پا ناخوشایند است و گاهی مانع از حرکت آزادانه شما میشود اما چندین راه جهت کاهش تورم و درد وجود دارد و گاهی حتی به کمک این روشها، میتوانید از وقوع این عارضهها نیز جلوگیری نمایید. متخصصین ما در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر رئیسالسادات با سرما و گرمادرمانی، ورزشهای مخصوص و ماساژدرمانی میتوانند به رفع و پیشگیری از مشکلات مربوطه کمک کنند و همچنین اگر مشکلی جدی عامل درد و یا ورم پای شماست، با درمانهای فیزیوتراپی میتوانند به رفع مشکل شما کمک نمایند. جهت مشاوره یا رزرو نوبت، میتوانید با ما از طریق شمارههای ۰۲۱۲۲۱۱۹۹۴۶ – ۰۲۱۲۲۱۱۹۹۴۸ تماس حاصل فرمایید.[/alert]
پادرد و تورم در دوران بارداری
علاوه بر تهوع صبحگاهی، خستگی و کمردرد که از ناراحتیهای مکرر خانمها در طول بارداری است، درد پا و کف پا به ویژه در سهماهه آخر بارداری، نیز بسیار شایع میباشد. خوشبختانه این مشکلات پس از زایمان برطرف میشوند. در این مدت کارهایی وجود دارد که میتوانید آنها را به منظور کاهش ناراحتی انجام دهید.
ورم کردن کف پا، مچ و ساق پا در دوره بارداری
دلایل و عوامل خطر
بروز ادم (تورم) در کف پا و مچ آن (خصوصاً در گرمای تابستان) بسیار شایع میباشد. عوامل مختلفی به ورم پا در بارداری و مچ پا طی دوران بارداری کمک میکنند.
- در طول بارداری، بدنتان مایعات بیشتری را حفظ میکند.
- رحم که در حال بزرگ شدن است، بر روی رگهایی که مانع از بازگشت خون به قلب میشوند، فشار وارد میکند. این فشار منجر به بروز تورم در پا، مچ پا و کف پا میشود.
- تغییرات هورمونی نیز میتواند نقش مهمی در بروز ورم داشته باشد.
- بروز تغییر در خاصیت شیمیایی خون موجب میشود تا مقداری از مایعات به سمت بافتها حرکت کنند.
- طی سهماهه سوم بارداری، وزن رحم فشار بسیار زیادی را بر روی رگهای لگن و بزرگ سیاهرگها وارد میکند که به دنبال آن خون میتواند جمع و موجب تجمع مایعات در زیر زانو شود.
علائم نگرانکننده
- چنانچه تورم با علائم معین دیگری همراه باشد میتواند نشانه وجود یک مشکل زمینهای جدیتر باشد.
- چنانچه ورم در یک پا بیشتر از پای دیگر و به همراه درد باشد، میتواند نشانه لخته شدن خون باشد.
- سردردی که از بین نرود و همراه با تغییر در بینایی باشد (مانند تاری چشم یا حساسیت به نور) میتواند نشانه افزایش فشارخون در اثر بارداری باشد.
- اگر تورم با درد در قفسه سینه یا دشواری در تنفس همراه باشد، میتواند به معنی وجود مشکل قلبی باشد.
درمان
تورم کف پا و قوزک پا در طول دوران بارداری، امری عادی و شایع است و معمولاً پس از زایمان برطرف میشود. در طول این مدت میتوان به کاهش این مشکل کمک کرد:
- به کف پایتان استراحت دهید: از ایستادن طولانیمدت پرهیز کنید. هر وقت که میتوانید بنشینید و کف پای خود را بالا نگهدارید و گاهی پاشنه را از قسمت مچ بچرخانید.
- بر روی پهلو بخوابید: اگر میتوانید بر روی پهلوی چپ بخوابید این کار فشار روی بزرگ سیاهرگ زیرین را کاهش میدهد. همچنین اگر پای خود را به کمک بالش کمی بالا نگهدارید نیز مؤثر است.
- استعمال سرما: شاید استفاده از کیسه یخ یا آب سرد بر روی ناحیه متورم، کاهشدهنده تورم باشد.
- جورابهای واریس بپوشید: پرسنل بهداشتی ممکن است استفاده از جورابشلواری یا جورابهای واریس را در طول روز توصیه کنند.
- کفش راحتی بپوشید: خصوصاً وقتی که خارج از منزل هستید کفش راحتی بپوشید. استفاده از کفشهای طبی و همچنین کفیها را مدنظر قرار دهید چرا که میتوانند موجب شوند شما احساس بهتری داشته باشید و همچنین میتوانند پادرد و کمردرد را در دوران بارداری کاهش دهند.
- فعالیتهای بدنی: فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود قرار دهید. روزانه پیادهروی کنید، از دوچرخه ثابت استفاده کنید یا در استخر شنا کنید.
- در استخر بایستید یا راه بروید.
- زیاد آب بنوشید.
- نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز، میتواند ورم را کاهش دهد.
- مصرف نمک را قطع نکنید: کاهش بیش از حد نمک ورم را افزایش میدهد بنابراین مصرف آن را کاملاً قطع نکنید.
پادرد و گرفتگی عضلات در دوران بارداری
اگر در شبهنگام بهطور ناگهانی به علت کرخت شدن و اسپاسم های دردناک در اطراف ساق پا، از خواب بیدار شدید، احتمالاً شما در حال تجربه کردن عارضه گرفتگی عضلات پا در بارداری هستید. وقتی که به میزان کافی آب وارد بدنتان نشود، بروز این حالت امری عادی است اما اگر در طول دوره بارداری این حالت را احساس میکنید باید بیشتر مراقب باشید و همیشه بایستی به دنبال یافتن علت زمینهای بروز آن باشید.
دلایل بروز گرفتگیهای عضله پا در دوران بارداری
گرفتگیهای پا یا پادرد در دوران بارداری، ممکن است به علت یکی و یا ترکیبی از این دلایل احتمالی روی دهد:
- خستگی به علت تحمل بار سنگین بارداری، یکی از علل شایع بروز گرفتگیهای پا در افراد چاق است.
- بزرگ شدن رحم، فشار زیادی را بر روی رگهایی که خون را از پا به قلب منتقل میکنند، وارد میکند.
- رژیم غذایی که حاوی مقادیر زیادی فسفر باشد اما میزان کمتری کلسیم یا منیزیم داشته باشد موجب کمبود مواد مغذی و املاحی میشود که همراه با خون گردش میکنند.
- هورمونی به نام پروژسترون بر روی عضلات پا تأثیر میگذارد.
- گاهی تنگ شدن سرخرگها، میتواند موجب بروز دردی شبیه به گرفتگی شود.
- فشردگی اعصاب در ستون فقرات که تنگی کانال نخاع کمری نیز نامیده میشود میتواند موجب بروز دردی شبیه گرفتگی در پاها شود.
- مصرف داروهای ادرارآور و داروهای فشارخون، میتواند موجب کاهش مواد معدنی در بدن شود.
علائم گرفتگیهای عضله پا، در دوران بارداری
ممکن است شما درد ناگهانی و تندی را احساس و بتوانید تودهای از بافت را در زیر پوست خود لمس کنید. گرفتگیهای عضلات به ندرت جدی هستند و معمولاً خود به خود برطرف میشوند. با این حال اگر گرفتگی عضلات موجب بروز ناراحتی شدیدی در شما شده باید با پزشک ملاقات کنید، این علائم ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
- در صورت وجود ورم و قرمزی
- چنانچه گرفتگیهای عضلات، به علت ضعف عضلانی روی دهد.
- اگر درد بهطور مکرر اتفاق بیافتد و با خود مراقبتی بهتر نشود.
عوامل خطر برای گرفتگی عضلات در دوران بارداری
عوامل متعددی وجود دارند که میتوانند احتمال ابتلا به گرفتگی را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
- افرادی که سن بالاتری دارند بیشتر گرفتگیها را تجربه میکنند؛ بنابراین اگر شما پس از ۳۰ سن سالگی باردار شدهاید احتمال گرفتگی عضلات و پا افزایش مییابد.
- افرادی که در هنگام ورزش کردن در هوای گرم خسته میشوند و آب بدنشان کاهش مییابد به گرفتگیهای عضله دچار میشوند. بیماریهایی مانند دیابت، اختلالات تیروئید و وجود مشکل در کبد، کلیه و اعصاب، موجب بروز بیشتر گرفتگیهای عضلات میگردد.
درمان گرفتگی پا در دوران بارداری
- وضعیت بدن خود را مرتباً تغییر دهید: از ایستادن یا نشستن طولانیمدت پرهیز کنید. اگر شغل شما پشتمیزنشینی است مرتباً یک وقفه بگیرید و تمرینات کششی انجام دهید و چنانچه باید در تمام روز بایستید هر چند وقت، از کار دست بکشید بنشینید و پای خود را بالا ببرید.
- گرمادرمانی: از کیسه آب گرم برای جهت کاهش درد و تورم استفاده کنید.
- ماساژ بارداری: انجام ماساژ به بهبود گردش خون و کاهش ورم کمک میکند.
- جوراب واریس یا جوراب فشاری: میتواند به کاهش التهاب، افزایش گردش خون در پاها و مچ پا کمک کند بنابراین بدین صورت از گرفتگیهای پا جلوگیری میکنند.
- انجام ورزشهای سبک: جهت مهار و کنترل درد این روشهای ساده را دنبال کنید:
- حرکات کششی برای ساق پا و کف پا: حتماً قبل از خوابیدن، چند حرکت کششی انجام دهید و قبل و بعد از ورزش کردن تمرینات کششی را برای گرم کردن بدن انجام دهید.
- کشش ساق پا بهصورت نشسته: روی یک صندلی بنشینید و کف پای خود را بر روی یک صندلی دیگر قرار دهید. یک روسری را بر روی توپی کف پا ببندید و سپس آن را به سمت خود بکشید شما باید کشش عضلات ساق پا و کف پا را احساس کنید.
- کشش ساق پا در حالت ایستاده: از دیوار به اندازه ۲ تا ۳ قدم فاصله بگیرید. بازوها را بلند کنید و آنها را بر روی دیوار قرار دهید. بهآرامی به سمت جلو تکیه دهید و کشش را در ساق پای خود احساس کنید. برای تکمیل کشش تا زمانی که مستقیم ایستادهاید، دستها را بر روی دیوار حرکت دهید.
- پاهای خود را صاف نگهدارید و انگشتان پای خود را تکان دهید تا درد در هنگام گرفتگی تسکین پیدا کند.
- یوگای بارداری: ورزشهای سبکی مانند پیادهروی و ایروبیک آبی میتواند به بهبود گردش خون کمک کند و احتمال گرفتگیهای پا را کاهش دهد.
پیشگیری از بروز گرفتگیهای عضلانی
- در طول روز و در هنگام ورزش کردن آب بنوشید.
- قبل از ورزش کردن حتی اگر زمان ورزش کردن کم باشد، بدن را گرم کنید.
- بر روی برنامه ورزشی خود پایبند و ثابتقدم باشید. بدن شما باید بداند چه چیز در انتظار آن است.
- از پزشک خود بخواهید که مکملهای کلسیم و منیزیم را برایتان تجویز کند.
- اجازه ندهید بدنتان بیشازحد خسته شود.
من باردار هستم و بدنم به خصوص پاهام ورم کرده و همش به من میگن که نمک نخور ولی با مطالعه مطالب شما متوجه شدم که فقط باید با متخصص مشورت کنم و راه درست رو از پزشک یاد بگیرم و انجام بدم ، ممنون از اینکه آگاهی میدین.