دیسک گردن: علت، علائم و درمان
یکی از علتهای شایع درد گردن، شانه و بازوها، پارگی یا فتق دیسکهای گردن است. علائم این عارضه شامل تیر کشیدن یا درد شدید در ناحیه گردن بین تیغه شانهها است که درد آن به سمت پایین و به بازوها، دستها یا انگشتان نیز کشیده میشود و بیحسی یا گزگز شانه و دستها را نیز به همراه دارد. قرار گرفتن گردن در بعضی از وضعیتهای خاص و یا حرکت دادن آن در جهت خاصی هم میتواند باعث تشدید این درد شود.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cacaca”]
ما اطمينان داريم که نه تنها قادريم درد ناشي از ديسک گردن را تسکين دهيم، بلکه ميتوانيم اين مشکل را در تمامي بيماراني که به آن مبتلا هستند، از ورزشکاران حرفهاي گرفته تا افراد عادي، درمان کنیم. ما در کلينيک خود به استفاده از روشهاي غير جراحي براي درمان بيمارانمان اعتقاد داريم. کلينيک ما يک کلينيک متعهد و معتبر است که خدمات جامعي را در بخش سلامت ارائه مينمايد و نيز در زمينه توانبخشي و پيشگيري از انواع مصدوميتها و آسيبديدگيها فعاليت ميکند. ما هر اقدامي که در توانمان باشد انجام ميدهيم تا حتيالامکان شما نيازي به انجام عمل جراحي نداشته باشيد. ما به تسکين درد گردن شما و بهبودي آن کمک ميکنيم.[/alert]
علائم و نشانهها
علائم فتق دیسک گردن اغلب شبیه به علائم مربوط به عوارض دیگری از قبیل سندرم تونل کارپل، مشکلات مربوط به عضله گرداننده شانه و یا بیماری نقرس میباشد. در برخی از بیماران، فتق دیسک گردن میتواند باعث فشار بر نخاع شود و دیسک بیرون زده در ناحیه گردن بر روی نخاع گردنی فشار وارد کند. این حالت از بیماری دیسک گردن میتواند بسیار شدید و خطرناک باشد و ممکن است نیاز به درمان فوری با استفاده از روشهای تهاجمیتر مانند عمل جراحی داشته باشد. علائم ناشی از فشرده شدن نخاع در اثر دیسک گردن شامل لغزیدن یا تلو تلو خوردن در هنگام راه رفتن، مشکل در انجام کارهای ظریف با دست و بازو و احساس گزگز یا پرش ناگهانی در بالاتنه و حتی در ران پاها میباشد.
علتها و دلایل
- انجام ورزشها و فعالیتهای بدنی روزانه به شیوه نادرست
- مصدومیت یا آسیبدیدگی از ناحیه گردن
- بلند کردن اجسام سنگین به شیوه نادرست
- پیری، یعنی هر چقدر سن شما افزایش پیدا میکند، ماده تشکیل دهنده دیسکهای شما نیز خشکتر و سختتر میشوند.
- ضعیف شدن و تحلیل رفتن دیواره خارجی دیسک و ایجاد برآمدگی یا پارگی در قسمت مرکزی آن که حالت ژلهای مانند دارد و در اثر پاره شدن دیواره دیسک، این قسمت نیز دچار آسیبدیدگی میشود.
- عوامل ژنتیکی
- سیگار کشیدن
عوامل خطرزا برای فتق دیسک گردن
عوامل زیادی میتوانند خطر بروز دیسک گردن و علائم درد گردن را افزایش دهند که بعضی از مهمترین آنها عبارتند از:
- عادات و سبک زندگی نادرست از قبیل مصرف تنباکو، ورزش نکردن به مقدار کافی و تغذیه ناسالم یا ناکافی که تأثیر زیادی در ضعیف شدن دیسکهای گردن دارد.
- هر چقدر بدن پیرتر میشود، تغییرات بیوشیمیایی که به طور طبیعی در بدن اتفاق میافتد باعث خشک شدن تدریجی ماده تشکیل دهنده دیسکهای بین مهرهای و کاهش میزان استحکام و انعطافپذیری آنها میشود.
- وضعیت نادرست بدن در هنگام نشستن، ایستادن و راه رفتن و نیز عادت کردن به حرکات بدنی نادرست میتواند باعث وارد آمدن فشار بیش از حد بر ستون فقرات گردنی شود.
مراحل بروز دیسک گردن
به طور کلی عارضه فتق دیسکهای گردن طی ۴ مرحله اتفاق میافتد:
- فرسودگی و خرابی دیسک: تغییرات شیمیایی که به موازات پیر شدن در بدن ما اتفاق میافتد، باعث ضعیف شدن دیسکهای بین مهرهای میشوند. اما باز هم این ضعیف شدن نمیتواند تنها عامل بروز فتق دیسک باشد. بلکه این عامل میتواند باعث خشک شدن بافت دیسک شود و قابلیت ضربهگیری و انعطافپذیری آن در برابر شوکها و فشاری که در اثر حرکات بدن بر آن وارد میشود را کاهش دهد. همچنین در این مرحله، دیسکهای بین مهرهای میتوانند نازکتر و ضعیفتر شوند.
- پرولاپس یا افتادگی دیسک: در این مرحله، شکل یا موقعیت دیسک گردن دچار تغییراتی میشود و فشار مختصری بر روی نخاع یا اعصاب نخاعی وارد میکند. این مرحله از فرایند بروز دیسک گردن را اصطلاحاً با عنوان برآمدگی یا پیشآمدگی دیسک مینامند.
- بیرون زدن دیسک: در بیرون زدگی دیسک گردن، هسته ژلهای شکل و خمیری واقع در قسمت داخلی دیسکهای بین مهرهای دچار شکستگی و ترک خوردگی میشود اما در این مرحله همچنان در داخل دیسک باقی میماند.
- جدا شدن دیسک: در این مرحله، ماده نرم هسته مرکزی دیسک با عبور از دیواره سخت دیسک به خارج از فضای دیسک بین مهرهای حرکت میکند و به کانال نخاعی میرسد.
تشخیص دیسک گردن
اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) – یک آزمایش غیر تهاجمی است که طی آن از یک میدان مغناطیسی و امواج دارای فرکانس رادیویی برای تهیه یک تصویر، نشان دهنده جزئیات مربوط به بافتهای نرم ستون مهرهها استفاده میشود.
میلوگرام – یک آزمایش تخصصی با استفاده از اشعه ایکس میباشد که برای انجام آن، یک رنگ مخصوص به درون کانال نخاعی تزریق میشود. سپس با استفاده از یک دستگاه فلوروسکوپ اشعه ایکس، تصاویری از رنگ تزریق شده را ثبت مینماید که به آن میلوگرام میگویند. در تصاویر میلوگرام میتوان عوارضی از قبیل فشرده شدن عصب توسط دیسکهایی که دچار فتق شدهاند و نیز زائدههای استخوانی، تومورهای نخاعی و آبسه نخاعی را مشاهده کرد.
سی تی اسکن – یک آزمایش ایمن و غیر تهاجمی است که در آن با استفاده از یک پرتو اشعه ایکس و یک دستگاه کامپیوتر، تصاویری دو بعدی از ستون مهرههای شما تهیه میشود.
الکترومیوگرافی(EMG) و سرعت هدایت عصبی (NCV) – این نوع آزمایش که غالباً همراه با یکدیگر انجام میشوند، واکنش اعصاب و عضلات شما نسبت به تحریکات الکتریکی را اندازهگیری میکنند.
عکسبرداری با اشعه ایکس – در این آزمایش از تصاویر اشعه ایکس برای دیدن مهرههای استخوانی در ستون فقرات استفاده میشود. دکتر رئیسالسادات میتواند با دیدن این تصاویر، عوارض مربوط به مهرهها اعم از نزدیک شدن بیش از حد دو مهره به هم و یا تغییرات ناشی از آرتروز، شکستگی یا ترکخوردگی آنها را تشخیص دهد.
درمان دیسک گردن
درمانهای غیرجراحی
درمان با سرما / گرما
استفاده از سرما درمانی در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول بروز عارضه میتواند از طريق کاهش جریان خون به موضع آسیبدیده، به کاهش ورم، اسپاسم عضلانی و گردن درد کمک کند.
بعد از گذشت ۴۸ ساعت، باید از گرما درمانی استفاده کرد. گرما باعث افزایش جریان خون و گرم شدن و آرامسازی بافتهای نرم میشود. افزایش جریان خون به دفع مواد سمی حساسیتزایی که در اثر اسپاسم عضلانی و آسیبدیدگی دیسک در بافتهای آسیبدیده تجمع پیدا کرده است، کمک میکند.
تزریق اپیدورال استروئید (ESI)
تزریق استروئید برای درمان دیسک گردن در واقع شامل یک کورتیکواستروئید (مانند تریام سینولون، متیل – پردنیزولون، دگزامتازون) و یک عامل بیحس کننده (مانند لیدوکائین یا بوپیواکائین) میباشد. این داروها در ناحیه اپیدورال یا همان گودی کمر به ستون مهرههای شما تزریق میشود.
درمان فیزیکی
اهدافی که در روشهای درمان فیزیکی دنبال میشود، آن است که به بازگشت سریعتر شما به فعالیتهای فیزیکی کمک کند و از بروز آسیبدیدگی مجدد جلوگیری نماید. دکتر رئیسالسادات میتواند نحوه صحیح قراگیری بدن در هنگام نشستن و ایستادن و نیز روش درست بلند کردن اجسام و طریق درست راه رفتن را به شما آموزش بدهد. همچنین ایشان تمرینها و ورزشهایی را برای تقویت و کشش عضلات گردن، شانه و بازوها به شما آموزش میدهد.
برنامه ورزشی مخصوصی که دکتر رئیسالسادات برای شما تهیه میکند شامل ورزشهای زیر است:
- ورزشهایی که در آن با استفاده از حرکات مخصوصی سعی در تسکین درد، کاهش فشار وارد بر اعصاب نخاعی و برطرف کردن سایر علائم احتمالی میشود. این ورزشها به ویژه برای مراحل اولیه درمان شما مناسب میباشند.
- ورزشهایی برای کشش و انعطافپذیری عضلات ستون فقرات، بازوها و پاها که منجر به بهبود قابلیت حرکت مفاصل میشود. بهبود حرکت مفصل تأثیر بسیار زیادی در تسکین درد آن دارد.
- ورزشهای تقویتی – تقویت عضلات بالاتنه باعث تأمین حمایت بیشتر از مفاصل ستون فقرات شما میشود. همچنین تقویت عضلات دست و پاها میتواند باعث افزایش تحمل مفاصل در برابر فشار وارد بر آنها شود.
- ورزشهای هوازی (ایروبیک) که نقش مؤثر آنها در تسکین درد، رسیدن وزن بدن به حد سالم و بهبود میزان قدرت و تحرک کلی بدن به اثبات رسیده است. تمامی این عوامل در کنترل علائم فتق دیسک تأثیر دارند.
ورزشهایی برای تقویت عضلات گردن
فشار سر به جلو بر روي کف دست
روي يک صندلي محکم به صورت صاف بنشينيد و حرکت فشار سر به جلو را انجام دهيد. براي اين کار، کف دو دست را روي قسمت وسط پيشاني خود بگذاريد و سر خود را بر روي دستها فشار دهيد. اين فشار را به مدت هشت ثانيه نگه داريد. سپس رها کنيد و به گردن استراحت بدهيد.
فشار سر به طرف عقب
روي يک صندلي محکم به صورت صاف بنشينيد و کف دست راست خود را در پشت سر بگذاريد. سپس سر را به طرف عقب فشار دهيد و با کف دست در برابر نيروي سر مقاومت کنيد. دقت کنيد که سر و گردن شما نبايد حرکتي داشته باشد. سپس به آرامي فشار را خلاص کنيد و ۱۰ ثانيه استراحت کنيد.
فشردن شانهها
براي شروع اين حرکت بايد ابتدا صاف بايستيد يا بنشينيد. سپس چانه خود را کمي پايين بياوريد و شانههاي خود را اندکي به طرف پشت خود فشار دهيد. به آرامي و با ملايمت کامل، شانههاي خود را هرچقدر ميتوانيد از پشت به هم نزديک کنيد، تا جايي که باعث احساس درد و ناراحتي براي شما نشود. آرنجهاي خود را نيز هر چه ميتوانيد نزديکتر به بدن نگه داريد. چند ثانيه اين حالت را نگه داريد و سپس به حالت اوليه خود بازگرديد.
خم کردن سر بدون حرکت دادن
دست راست خود را روي سمت راست سر خود بگذاريد. به صورتي که انگار ميخواهيد به روي شانه راست خود نگاه کنيد، به آرامي سر را بر روي دست خود فشار دهيد. دقت کنيد که سر يا چشمهاي خود را به اطراف نچرخانيد. در تمام مدتي که اين حرکت را انجام ميدهيد، کمر و گردن خود را کاملاً صاف بگيريد و قوز نکنيد. سپس دست چپ خود را روي سمت چپ سر بگذاريد و همين حرکت را از طرف چپ تکرار کنيد.
درمان کايروپرکتيک
حرکات آرام دستي مي تواند به کاهش اختلال در عملکرد مفصل که يکي از علل درد مفاصل و دیسک کمر ميباشد، کمک کند. به اين نوع از حرکات دستي که با ملايمت و با سرعت بسيار کم بر روي کمر و گردن بيمار انجام ميشود، موبایليزاسيون يا حرکتدهي گفته ميشود. البته در مورد بيماران مبتلا به ديسک گردن لازم است از اعمال حرکات دستي سنگيني که با سرعت زياد انجام ميشود و اغلب با عنوان “تصحيح” شناخته ميشود، اکيداً خودداري شود. زيرا اين حرکات ميتواند باعث تشديد درد و آسيبديدگي اعصاب نخاعي شود.
آب درماني
همان طور که از نام اين روش مشخص است، در آب درماني از آب براي درمان دیسک گردن استفاده ميشود. آب درماني يک روش درماني غير فعال است که ميتوان با نشستن در يک جکوزي يا رفتن به زير دوش آب گرم آن را انجام داد. اين کار به تدريج باعث تسکين درد و آرامسازي عضلات ميشود.
کشيدن گردن
کشيدن گردن ميتواند به خلاص کردن فشار وارد بر ريشههاي عصبي در ناحيه ستون فقرات گردني کمک کند. البته اين روش براي همه بيماران مبتلا به ديسک گردن کارآيي ندارد، اما روش انجام آن بسيار ساده است و در صورتي که اثر مثبتي در بهبود علائم دیسک گردن در بيمار داشته باشد، ميتوان يک دستگاه خانگي مخصوص اين کار را نيز تهيه کرد.
اصلاح شيوه حرکات بدني
بعضی از انواع فعالیتها و حرکات بدنی میتواند درد ناشی از فتق دیسک را تشدید کند. برای جلوگیری از وارد آمدن فشار بر روی ریشه اعصاب باید از انجام این حرکات خودداری کرد. بعضی از این فعالیتها شامل بلند کردن اجسام سنگین، فعالیتهایی که باعث لرزش و فشار زیاد بر روی مهرههای گردن میشود و نیز فعالیتهای درازمدتی که مستلزم کشش یا چرخش گردن است، میباشد.
درمانهای دارویی
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی – برای کاهش التهاب و تسکین درد مورد استفاده قرار میگیرد.
- مسکنها – داروهایی هستند که باعث تسکین درد میشوند، اما خاصیت ضد التهابی ندارند.
- شل کننده عضلات – به منظور رفع اسپاسم عضلانی استفاده میشود.
- استروئیدها – به منظور کاهش ورم و التهاب اعصاب استفاده میشود.
- استروئیدهای تزریقی – در صورتی که درد شما خیلی شدید باشد، در ناحیه دیسکی که دچار فتق شده است، تزریق میشود.
درمان با عمل جراحی
در صورتی که علائم دیسک گردن همچنان پیشرفت داشته باشد و یا با استفاده از روشهای درمانی حفاظتی، تسکین پیدا نکند، ممکن است لازم باشد که از عمل جراحی برای درمان آن استفاده شود. انواع جراحیهایی که برای این منظور ممکن است انجام شود، عبارتند از:
- دیسککتومی و فیوژن قسمت جلوی مهره گردن (ACDF) – در این عمل، قسمتی از دیسک از طرف جلوی گردن برداشته میشود.
- جایگذاری دیسک مصنوعی
- لامینکتومی – برداشتن قسمتی از استخوانی که عصب را میپوشاند.
- دیسککتومی میکروسکوپی با حداقل تهاجم
- دیسککتومی قسمت خلفی مهره گردن – قسمتی از دیسک گردنی از طرف پشت گردن برداشته میشود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.