درمان کشیدگی و پارگی رباط صلیبی زانو (ACL,PCL)
رباط صلیبی قدامی ACL و رباط صلیبی خلفی PCL دو رباط اصلی زانو هستند که عملکرد آنها باعث ایجاد ثبات در این مفصل میشود. این دو رباط به شکل حرف X از روی یکدیگر عبور کرده و باعث میشوند که زانو به عقب و جلو خم شده ولی به چپ و راست حرکت نکند. پارگی این تاندونها، یکی از جدیترین عارضههایی است که در زانو ایجاد میشود.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cacaca”]
ترمیم رباطهای صلیبی خلفی و قدامی روشی پیچیده است. این روش برای همهی افراد مناسب نیست. افرادی که درد یا ناپایداری شدیدی در زانوی خود دارند میتوانند از این روش استفاده کنند. همچنین ورزشکاران حرفهای یا افراد عادی که حتماً میخواهند به سطح فعالیت فیزیکی قبلی خود بازگردند، میتوانند از این روش استفاده کنند.
ولی در صورتی که درد وجود نداشته باشد میتوانید عمل جراحی را انجام نداده و خطر ایجاد ناپایداری دائمی در زانوی خود را بپذیرید. همچنین میتوانید از بریسهای سفارشی استفاده کنید. پارگی رباطهای صلیبی در صورت درمان نشدن ممکن است ماهها یا سالها پس از ایجاد جراحت عود کند. این مشکل میتواند باعث خالی کردن ناگهانی زانو به هنگام چرخیدن یا خم شدن شود.[/alert]
چهار رباط در زانو
چهار رباط در زانو وجود دارند که ممکن است تحت تأثیر آسیبهای فیزیکی قرار گیرند:
- رباط صلیبی قدامی (ACL): یکی از دو رباط اصلی زانو است. این رباط، استخوان ران و درشتنی را به یکدیگر متصل میکند. آسیبهای این رباط یکی از اصلیترین علل ناتوانی در زانو میباشند. این آسیبها در خانمها شایعتر از آقایان هستند.
- رباط صلیبی خلفی (PCL): دومین رباط اصلی زانو است که استخوان ران را به استخوان درشتنی متصل میکند.
- رباط جانبی خارجی (LCL): استخوان ران را به استخوان نازکنی وصل میکند. نازکنی استخوان کوچکتر ساق پاست که در طرف خارجی زانو قرار دارد.
- رباط جانبی داخلی (MCL): نیز استخوان ران را از طرف داخلی مفصل زانو، به استخوان درشتنی متصل میکند.
علل پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL)
آسیب رباط صلیبی قدامی ممکن است در موارد زیر رخ دهد:
- ضربهی شدید به کنار زانو مانند تکل های فوتبال
- باز کردن بیش از حد مفصل زانو
- ایستادن یا تغییر مسیر ناگهانی به هنگام دویدن، فرود آمدن پس از پرش یا دور زدن
علل پارگی رباط صلیبی خلفی (PCL)
آسیبهای رباط صلیبی خلفی زمانی ایجاد میشوند که زانوی خم شده ضربه بخورد. از جمله علل شایع این عارضه میتوان موارد زیر را نام برد:
- خوردن زانو به داشبورد خودرو به هنگام تصادفات رانندگی
- زمین خوردن بر روی زانو زمانی که این مفصل خم شده است.
- ورزشهای مختلف میتوانند علل شایع ایجاد آسیبهای رباط صلیبی خلفی باشند. این آسیبها به خصوص در ورزشهای زیر شایعاند:
- فوتبال
- بیسبال
- اسکی
درجات و شدتهای مختلف پارگی رباط صلیبی زانو
آسیب به رباط صلیبی خلفی ممکن است خفیف یا شدید باشد. پزشکان آسیبهای این رباط را در گروههای زیر دستهبندی میکنند:
درجهی اول: رباط صلیبی خلفی به یک پارگی کوچک مبتلا شده است.
درجهی دوم: رباط به یک پارگی جزئی ولی شدیدتر از درجهی اول مبتلا شده است.
درجهی سوم: رباط کاملاً پاره شده و زانو ناپایدار شده است.
درجهی چهارم: رباط صلیبی خلفی به همراه یک رباط دیگر در زانو آسیبدیده است.
مشکلات مربوط به رباط صلیبی خلفی ممکن است مزمن یا حاد باشند. مشکلات حاد مربوط به این رباط معمولاً در اثر آسیبهای ناگهانی ایجاد میشوند. مشکلات مزمن معمولاً در اثر آسیبهای تدریجی ایجاد خواهند شد.
علائم و نشانههای پارگی و آسیبهای رباط صلیبی قدامی و خلفی زانو
تشخیص علائم کشیدگی رباط صلیبی (یا آسیب به دیگر رباطها) در برخی از موارد مشکل است. پس از آسیب به رباطهای صلیبی قدامی یا خلفی زانو، افراد معمولاً فکر میکنند که به یک مشکل خفیف زانو مبتلا شدهاند. آنها معمولاً سعی میکنند تا فعالیتهای روزمرهی خود را مثل قبل انجام دهند. با این حال، علائمی که ممکن است ایجاد شوند عبارتاند از:
- زانودرد، معمولاً شدید و ناگهانی
- صدای بلند “پاپ” به هنگام ایجاد آسیب
- التهاب و ورم زانو (خفیف تا شدید)
- احساس سستی در مفصل
- عدم توانایی فشار دادن منطقه بدون احساس درد
- ناپایداری و حرکت زانو به اطراف
- مشکل در راه رفتن و تحمل وزن بر روی زانو
- با گذشت زمان، پارگی رباط صلیبی خلفی میتواند باعث ایجاد استئوآرتریت زانو (آرتروز زانو) شود.
اکثر افراد صدای “پاپ” را به هنگام آسیب رباط صلیبی خلفی نمیشنوند. این صدا به هنگام آسیب رباط صلیبی قدامی شایعتر است.
تشخیص پارگی و آسیبهای رباط صلیبی قدامی (ACL) و خلفی زانو (PCL)
برای تشخیص آسیبهای رباطهای صلیبی خلفی و قدامی، متخصصین کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر رئیسالسادات، سوابق پزشکی شما را بررسی کرده و یک معاینهی فیزیکی را به عمل میآورند. در صورت لزوم، عکسبرداری با اشعهی ایکس، اسکن MRI و اسکن استخوانی نیز انجام میشوند که میتوانند اطلاعات مفیدی را برای تشخیص آسیبهای رباط صلیبی خلفی به پزشک ارائه دهند. پزشک میتواند بدین ترتیب تکههای استخوانی شکسته شده در اثر آسیب را تشخیص دهد.
درمان پارگی رباطهای صلیبی زانو (قدامی و خلفی)
خوشبختانه، آسیبهای خفیف تا متوسط به رباطهای زانو میتوانند به صورت خود به خودی و با گذشت زمان بهبود پیدا کنند. برای تسریع این روند میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- از زانوی خود با استفاده از بریس ها و زانوبندهای مخصوص محافظت کنید: برای محافظت از زانو در برابر آسیبهای بیشتر و حفظ پایداری آن میتوانید از زانوبندهای طبی استفاده کنید.
- به زانوی خود استراحت دهید: در صورتی که احساس درد میکنید، از قرار دادن فشار اضافی بر روی زانوی خود پرهیز کنید. ممکن است لازم باشد تا برای مدتزمانی از عصا استفاده کنید.
- برای کاهش درد و ورم از یخ بر روی زانوی خود استفاده کنید: به مدت ۲ تا ۳ روز هر ۳ تا ۴ ساعت یک بار، ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بر روی زانوی خود یخ بگذارید. در صورت رفع درد و ورم میتوانید این کار را متوقف کنید.
- زانوی خود را تحتفشار قرار دهید: میتوانید از یک نوار لاستیکی یا زانوبندهای مخصوص برای فشار دادن زانوی خود استفاده کنید. این کار برای کنترل ورم مفید است.
- زانوی خود را بالاتر از سطح عادی قرار دهید: زمانی که نشسته یا خوابیدهاید، یک بالش در زیر زانوی خود قرار دهید.
- از داروهای مسکن ضدالتهابی استفاده کنید: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین، ناپروکسن و موترین میتوانند در رفع درد و ورم مؤثر باشند. البته ممکن است این داروها عوارض جانبی ناخواستهای را ایجاد کنند و در نتیجه باید آنها را تنها در برخی از موارد مورد استفاده قرار داد به جز مواردی که پزشک به شکل دیگری این داروها را تجویز کرده باشد.
فیزیوتراپی
روشهای درمانی محافظهکارانه (کمخطر) آسیبهای رباط زانو شامل تمامی روشهای درمانی به جز عمل جراحی میشوند. این روشها در اکثر موارد آسیب به رباط صلیبی خلفی تجویز شده و ممکن است شامل روشهای سرما و گرما درمانی، الکتروتراپی، تحریک الکتریکی اعصاب از طریق پوست (TENS)، اولتراسوند، درمانهای دستی و ورزش درمانی باشند.
تمرینات تقویتی و کششی
در صورت تجویز پزشک، از تمرینات تقویتی و کششی استفاده کنید. تمرینات تقویتی و کششی در صورت انجام صحیح و بدون درد میتوانند فشار وارده بر روی مفصل زانو را کاهش دهند. فیزیوتراپیست ما میتواند تمرینات مخصوصی برای عضلهی چهار سر ران و عضلات باسن را به بیمار آموزش دهد. (مانند بالا بردن پا، باز و بسته کردن پا و تمرینات ایزومتریک چند زاویهای عضلات چهار سر)
بهبودی پس از آسیب رباطهای زانو
مدتزمان مورد نیاز برای بهبودی، به شدت آسیب وارد شده به زانو بستگی خواهد داشت. همچنین توانایی افراد مختلف برای بهبودی متفاوت است. هیچگاه در این مرحله عجله نکنید و تا زمانی که نمیتوانید کارهای زیر را انجام دهید، به سطح فعالیت قبلی خود بازنگردید:
- خم و راست کردن کامل زانو بدون احساس درد
- عدم احساس درد در زانو به هنگام راه رفتن، دویدن و پریدن
- از بین رفتن کامل ورم زانو
- احساس قدرت و توانایی برابر در زانوی آسیب دیده و زانوی سالم
- در صورتی که قبل از بهبودی کامل شروع به استفاده از زانوی آسیبدیده کنید، ممکن است آسیبهای جبرانناپذیری در آن ایجاد شوند.
پیشگیری از پارگی و آسیب به رباطهای صلیبی قدامی و خلفی زانو
پیشگیری از آسیبهای مربوط به رباطهای زانو کار سختی است چرا که این آسیبها معمولاً به دلیل حوادث ناگوار و ناگهانی ایجاد میشوند. البته احتیاط بیشتر میتواند مؤثر باشد. شما میتوانید:
- عضلات ران خود را با انجام تمرینات کششی و تقویتی، قدرتمند نگه دارید.
- قبل از انجام فعالیتهای شدید، بدن خود را با فعالیتهای سبکتر گرم کنید.
- بر روی انعطافپذیری بدن خود کار کنید.
- هیچگاه به طور ناگهانی شدت ورزشهای خود را افزایش ندهید و این تغییرات را به شکل تدریجی ایجاد کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.