درمان دررفتگی و نیمه دررفتگی و بی ثباتی مچ پا و ورزش های آن
دررفتگی مفصل، وضعیتی را توصیف می‌کند که در آن ارتباط طبیعی بین استخوان‌هایی که در کنار هم قرار گرفته‌اند تا یک مفصل را شکل دهند، از دست رفته است. دررفتگی مفصل در مچ پا، این معنی را می‌دهد که ارتباط طبیعی آناتومیک بین استخوان‌های تیبیا (استخوان درشت‌نی) و تالوس (استخوان قاپ) دیگر برقرار نیست.
در اغلب موارد، دررفتگی مچ پا با شکستگی‌هایی در بخش انتهایی استخوان‌های تیبیا و فیبولا (استخوان نازک‌نی که به آن استخوان قوزک نیز می‌گویند) همراه است؛ همچنین رباط‌هایی که تکیه‌گاهی برای مفصل مچ پا هستند نیز آسیب می‌بینند. در موارد کمتر شایع، آسیب دیدن رباط ایزوله نیز می‌تواند منجر به دررفتگی شود.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cacaca”]
شکستگی و دررفتگی مچ پا می‌تواند ساده (شامل فقط یک استخوان) یا پیچیده (شامل چندین استخوان) باشد. دوره بهبودی به نوع، محل و پیچیدگی شکستگی یا دررفتگی و نوع درمان آن‌ها بستگی دارد. برخی شکستگی‌ها تنها به استراحت و مراقبت نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر مستلزم عمل جراحی و چندین هفته توان‌بخشی هستند. متخصصین ما در مؤسسه طب فیزیکی و فیزیوتراپی دکتر رئیس‌السادات، می‌توانند در بهبودی از آسیب و بازیابی دامنه حرکتی مچ پا به شما کمک کنند. در واقع هدف آن‌ها درمان علائم شما و بازگرداندن عملکرد مچ پا به حالت قبل از وارد آمدن آسیب است. برای برخی از انواع دررفتگی و شکستگی مچ پا، دوره درمان می‌تواند زمان‌بَر و چالش‌انگیز باشد. متخصصین ما در مؤسسه طب فیزیکی و فیزیوتراپی دکتر رئیس السادات، می‌توانند بهترین راهبردها و راه‌حل‌ها را برای رسیدن به اهداف درمان و آنچه شما انتظار دارید، ارائه دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو وقت ملاقات، می‌توانید با شماره ۰۲۱۲۲۱۱۹۹۴۶ – ۰۲۱۲۲۱۱۹۹۴۸ تماس بگیرید.[/alert]
آناتومی مچ پا
مفصل مچ پا از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان تشکیل شده است؛ استخوان تیبیا (قلم پا)، فیبولا (استخوان کوچک‌تر در ساق پا) و تالوس. این مفصل در بالا و پایین آوردن پا، به شما کمک می‌کند. در زیر این مفصل، مفصل دیگری از مچ پا به نام مفصل سابتالار قرار دارد. این مفصل در بین استخوان تالوس و استخوان دیگری به نام استخوان پاشنه قرار دارد. مفصل سابتالار به پا اجازه می‌دهد که به چپ و راست حرکت کند. به طور معمول مجموعه‌ای از رباط‌های بسیار قوی، تمام این استخوان‌ها را به صورت محکم در جای خود نگه داشته‌اند.
دررفتگی مچ پا چگونه اتفاق می‌افتد؟
وارد آمدن یک ضربه شدید می‌تواند رباط‌های نگهدارنده‌ی استخوان‌ها را کشیده یا پاره کند. این عارضه می‌تواند باعث ایجاد یک فضای غیرطبیعی بین یک یا چندین استخوان شود. رباط‌ها بسیار قوی هستند و به راحتی دچار کشیدگی یا پارگی نمی‌شوند. دررفتگی مچ پا معمولاً همراه با شکستگی در یکی از استخوان‌های مچ پا رخ می‌دهد. در برخی موارد دررفتگی مچ پا می‌تواند بدون شکستگی در استخوان‌ها رخ دهد. در این موارد، دررفتگی مچ پا همراه با یک پیچ‌خوردگی شدید همراه است. پیچ‌خوردگی شدید زمانی رخ می‌دهد که رباط‌ها پاره شده باشند.
در اغلب موارد آسیب وارده، استخوان تالوس را به پشت استخوان‌های دیگر پا هل می‌دهد. همچنین ممکن است استخوان تالوس به کنار، جلو یا به سمت بالا هل داده شود.
دررفتگی مچ پا می‌تواند برای افراد در تمام سنین رخ دهد. این عارضه بیشتر از اینکه با پیچ خوردن همراه باشد، همراه با شکستگی مچ پا اتفاق می‌افتد.
چه چیز باعث دررفتگی مچ پا می‌شود؟
دررفتگی مچ پا ناشی از وارد آمدن آسیب شدید به مچ پا است. آسیب شدید یک یا چند تا از رباط‌های مچ پا را پاره می‌کند. در صورتی که رباط‌های نگهدارنده‌ی استخوان‌ها پاره شوند، استخوان‌ها در کنار هم نمی‌مانند و از هم دور می‌شوند. این اتفاق می‌تواند در تصادفات وسایل نقلیه رخ دهد. همچنین ممکن است در حال بازی‌های ورزشی رخ دهد؛ به خصوص ورزش‌هایی که شامل حرکات پرشی و جهشی هستند. اگر پای شما در حین وارد آمدن ضربه به سمت پایین اشاره داشته باشد، احتمال دررفتگی مچ پا بیشتر می‌شود.
چه عواملی احتمال دررفتگی مچ پا را افزایش می‌دهد؟
ممکن است شما در معرض خطر بیشتری برای دررفتگی مچ پا باشید، اگر:
- بسیار در فعالیت‌های ورزشی شرکت می‌کنید.
- در گذشته دچار پیچ خوردگی، شکستگی یا دررفتگی مچ پا شده‌اید.
- مچ پای شما از بدو تولد حالت طبیعی نداشته است.
- دچار بیماری هستید که باعث می‌شود رباط‌های شما شُل و سست شوند؛ مانند سندروم اهلرز-دنلوس (Ehlers-Danlos)
- سیگار می‌کشید یا چاق هستید.
علائم و نشانه‌های دررفتگی مچ پا چیست؟
با آسیب دیدن مچ پا، ممکن است شما علائم زیر را تجربه کنید:
- درد فوری و شدید
- تورم و کبودی
- حساسیت نسبت به لمس
- عدم توانایی برای قرار دادن وزن خود بر روی پا
- دشواری در حرکت دادن مچ پا
- تغییر ظاهری در شکل مچ پا
- بیرون‌زدگی استخوان مچ
دررفتگی مچ پا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک در مورد علائم و سوابق بیماری‌هایتان از شما سؤال می‌پرسد. او یک معاینه فیزیکی روی شما انجام می‌دهد و بررسی می‌کند که صدمات دیگری نیز به شما وارد شده است یا خیر. ممکن است پزشک روی بخش‌های پایینی ساق پا و مچ پا فشار وارد کند تا درد و تورم این نواحی را بررسی کند. همچنین ممکن است رگ‌های خونی ساق پا را بررسی کند و ببیند که خون به پا و مچ پا جریان دارد یا خیر.
پزشک برای مشاهده شکستگی استخوان‌های ساق پا، پا و مچ پا، انجام تست اشعه ایکس را توصیه خواهد کرد. همچنین ممکن است به سی تی اسکن یا ام آر آی نیاز داشته باشید؛ این تست‌ها به پزشک اجازه می‌دهد آسیب وارده را با جزئیات بیشتری ببیند.
دررفتگی مچ پا چگونه درمان می‌شود؟
شما به احتمال زیاد برای درمان آسیب وارده، نزد یک پزشک ارتوپدی می‌روید. روش درمان شما بسته به نوع دررفتگی و صدمات دیگری که دیدهاید، متفاوت خواهد بود. روش درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهای مسکن درد
- پزشک با دست و بدون عمل جراحی استخوان‌های شما را به جای خود بازمی‌گرداند (جا انداختن به صورت بسته)
- برای کنترل تورم و درد، در ۲ تا ۳ هفته اول بعد از وارد آمدن آسیب از راه رفتن و ایستادن‌های غیرضروری خودداری کنید.
- برای کنترل تورم و التهاب، هر روز ۳ تا ۵ بار (هر بار به مدت ۱۵ دقیقه) روی مچ پای خود بسته یخ بگذارید.
- برای کنترل تورم و التهاب، تا حد امکان پا را بالاتر از سطح قلب قرار دهید.
- در برخی موارد به عمل جراحی اضطراری نیاز است.
- برای نگه داشتن مچ پا در جای خود، از آتل استفاده کنید.
- هنگامی که تورم برطرف شد، گچ گرفتن می‌تواند مچ پا را در جای خود نگه دارد.
ورزش درمانی
ورزش درمانی پس از دررفتگی مچ پا، شامل ورزش‌های خاصی است که توانایی حرکتی پا و مچ پا را بازمی‌گرداند.
- تمرینات دامنه حرکتی و تمرینات الفبای مچ پا می‌توانند به حرکت بهتر مچ پا و پای شما کمک کنند.
- تمرینات انعطاف‌پذیری باید روی بهبود طول عضلات اطراف پا و مچ پای شما تمرکز کنند.
- تمرینات تقویتی همراه با تمرینات مخصوص مچ پا می‌توانند بهبوددهنده باشند.
همچنان که شما با تمرینات فیزیکی پیش می‌روید و توانایی حرکتی شما افزایش می‌یابد، تمرینات پیشرفته تعادلی و عمقی (proprioception) می‌توانند شروع شوند.
تمرینات
- خم و راست کردن انگشتان پا
- مجموعه تمرینات عضلات چهارسر (Quad-sets) با بالا بردن ساق پا به صورت صاف و مستقیم
- مجموعه تمرینات عضلات سرینی پا (Gluteal sets)
- دوچرخه سواری با پایی که سالم است.
- تمرینات قسمت فوقانی بدن
هفته ۴ تا ۶
- برای بررسی روند بهبودی، در هفته ۴ یک تست اشعه ایکس (عکس رادیولوژی) انجام دهید.
- با توجه به نتیجه تست اشعه ایکس، ممکن است توصیه شود با استفاده از عصا و بوت‌های پیاده‌روی راه بروید طوری که وزن شما به صورت جزئی روی پاها قرار گیرد.
- در هنگام خوابیدن به جای بوت‌های پیاده‌روی می‌توانید از آتل‌های AirCast استفاده کنید.
- تمرینات دامنه حرکتی مچ پا و تمرینات ایزوتونیک مچ پا، بدون تحمل وزن و تحمل وزن به صورت جزئی را شروع کنید.
- برای کاهش تورم، افرایش توانایی حرکت و سرعت بخشیدن به روند بهبودی، بافت نرم مچ پا را نیز درمان کنید.
هفته ۶ تا ۸
- در هفته ۶ یک تست اشعه ایکس انجام دهید.
- با توجه به نتیجه تست اشعه ایکس، ممکن است توصیه شود تا جایی که تحمل دارید وزن خود را روی پاها قرار دهید و به تدریج لوازم کمکی مانند عصا را کنار بگذارید.
- می‌توانید بوت‌ها را کنار بگذارید و به جای آن از آتل‌های AirCast استفاده کنید.
- تمرین قدم برداشتن و راه رفتن برای عادی‌سازی الگوهای حرکتی
- با توجه به قدرت تحمل خود، تمرینات کامل دامنه حرکتی را دنبال کنید.
- تمرینات تقویتی تحمل وزن و تمرینات تعادلی را شروع کنید.
- از حرکت دادن مفصل شروع کنید و تا رسیدن به دامنه حرکتی کامل ادامه دهید.
هفته ۸ تا ۱۲
- میزان تمرینات و فعالیت‌های کارکردی تحمل وزن را افزایش دهید. تا هفته ۱۲ از متوقف کردن فعالیت‌ها و تمرینات خودداری کنید.
- در صورتی که به اندازه کافی توانایی کنترل حرکت و ثبات مچ پا را دارید، می‌توانید AirCast را کنار بگذارید.
- هدف شما این باشد که تا پایان هفته ۱۲، به دامنه حرکتی کامل مچ پا دست یابید.
- تحرکات مفصل مچ پا را ادامه دهید.
هفته ۱۲ و بعد از آن
- آموزش ورزش‌های خاص را شروع کنید.
- برای بازگشت تدریجی به فعالیت‌ها و ورزش‌ها، شدت آموزش‌های تقویتی، تعادلی، هماهنگی و کاربردی را افزایش دهید.
- بازگشت به ورزش‌های خاص توسط درمانگر فیزیکی تعیین می‌شود؛ او با توجه به ورزش‌های مورد نظرتان، معاینات کاربردی خاصی روی شما انجام می‌دهد.
عوارض ناشی از دررفتگی مچ پا چیست؟
ممکن است شما عوارضی ناشی از دررفتگی مچ پا را تجربه کنید؛ مانند:
- سفتی در مفاصل (که ممکن است درمان فیزیکی آن را حل کند)
- آرتریت مچ پا که باعث درد مزمن مچ پا می‌شود.
- عفونت که ممکن است به درمان با آنتی‌بیوتیک یا عمل جراحی نیاز داشته باشد.
- شکستن یک استخوان که روند بهبودی صحیح را مختل می‌کند و ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشد
- درد ناشی از صفحات و پیچ‌های استفاده شده در عمل جراحی (که ممکن است با گذشت زمان برطرف شود)
- مشکلاتی در روند بهبودی زخم و جراحت
- وارد آمدن آسیب به عروق خونی یا عصب‌ها که ناشی از دررفتگی یا شکستگی است.
- لخته شدن خون
خطر بروز عوارض جانبی ممکن است بسته به سلامت عمومی شخص و شدت آسیب وارده، برای هر بیمار متفاوت باشد. تمام دستورالعمل‌های پزشک را با دقت دنبال کنید؛ این کار به کاهش خطر بروز عوارض کمک خواهد کرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.