درد مفصل شانه (شانه درد): علت و درمان
عارضههای دردناک شانه که موجب محدودیت حرکتی در آن میشوند، بسیار شایع بوده و علت ایجاد آنها مشکلات مربوط به ساختارهای مفصل و بافتهای اطراف آن میباشد. شانه به دلیل دامنهی وسیع حرکتی، نسبت به دیگر مفاصل بسیار آسیبپذیرتر میباشد.
علل شایع درد مفصل شانه
عارضههای زیادی وجود دارند که باعث درد شانه و محدودیتهای حرکتی میشوند. ازجمله موارد زیر:
اختلالات مربوط به روتاتور کاف
روتاتور کاف گروهی از عضلات و تاندونهاست که به حرکت شانه و نگهداشتن مفصل در محل خود کمک میکند. اختلالات مربوط به روتاتور کاف در اثر التهاب و آسیب به عضلات و تاندونهای آن و یا به دلیل التهاب بورس زیر اخرمی (که یک کیسهی حاوی مایع قرارگرفته بر روی بالاترین قسمت شانه میباشد) به وجود میآیند.
شانه درد همراه با مشکلات مربوط به روتاتور کاف معمولاً در جلو و یا کنار شانه احساس میشود، بهخصوص به هنگام بالا بردن دست و یا بلند کردن یک جسم و بردن آن به بالای سر. همچنین ممکن است به هنگام خوابیدن در تخت و بهخصوص خوابیدن بر روی شانهی آسیبدیده، احساس درد کنید.
پارگی تاندون شانه (روتاتور کاف)
روتاتور کاف مجموعهای از تاندونها و ماهیچههاست که مفصل شانه را در جای خود ثابت نگهداشته و به حرکت آن کمک میکند. ۴ عضله و تاندونهایشان که روتاتور کاف را تشکیل میدهند عبارتاند از:
- عضلهی فوق خاری
- عضلهی تحت خاری
- عضلهی تحت کتفی
- عضلهی گرد کوچک
آسیب به روتاتور کاف
معمولاً تاندونهای (بافتهای ضخیم که عضلات را به استخوانها متصل میکنند) روتاتور کافاند که باعث پارگی میشوند ولی در بعضی مواقع، پارگی در عضلات اتفاق میافتد. بیشترین تعداد پارگیها در تاندون عضلهی فوق خاری اتفاق میافتند. آسیبهای جدی میتوانند باعث ایجاد پارگی در چند عضله و تاندون شوند. آزمایشات حرکتی خاصی وجود دارند که پزشک از آنها برای تشخیص محل پارگی استفاده میکند.
شانهی منجمد
عارضهی شانهی یخزده که همچنین با نام کپسولیت چسبنده شناخته میشود، با درد پیشرونده و گرفتگی در شانه شناسایی میشود. درد ناشی از این عارضه در عمق شانه احساس شده و در طول شب تشدید میشود. این درد به هنگام هر حرکتی در شانه احساس میشود.
علت اصلی این عارضه هنوز شناخته نشده ولی در برخی موارد در اثر ایجاد آسیبهای خاصی در شانه ایجاد میشود. تصور میشود که استراحت دادن به یک شانهی دردناک و آسیبدیده به مدت زیاد، میتواند موجب گرفتگی در عضلات و بافتهای پیوندی شانه شود.
دررفتگی و ناپایداری شانه
دررفتگی شانه زمانی اتفاق میافتد که سر گوی مانند استخوان بازو از کاسهی استخوان کتف خارج شود. این عارضه ممکن است در اثر زمین خوردن، آسیب ورزشی و یا یک حادثهی ناگوار رخ دهد و بسیار دردناک خواهد بود.
پس از یک دررفتگی، ممکن است مفصل شانه ناپایدار شده و در مقابل دررفتگیهای بعدی آسیبپذیرتر باشد. این عارضه به نام ناپایداری شانه شناختهشده و به هنگام بالا بردن دست و یا دور کردن آن از بدن ایجاد درد و لرزش میکند.
پارگی اسلپ (حاشیهی لابروم)
کاسهی مفصل شانه در دور خود بافتی حلقه مانند دارد که باعث عمیقتر شدن کاسهی مفصل و ثبات بیشتر آن میگردد. به این بافت لابروم میگویند. زمانی که بخش بالایی لابروم پاره شده یا آسیب میبیند، به آن پارگی اسلپ میگویند. پارگی اسلپ معمولاً نتیجهی یک آسیب مانند زمین خوردن بر روی شانه یا دست باز میباشد. همچنین ممکن است فعالیتهایی مانند بلند کردن مکرر اجسام و یا کار کردن در بالای سطح سر، به ایجاد این عارضه کمک کنند.
علائم پارگی اسلپ عبارتاند از درد به هنگام بردن دست به بالای سر، صدای “پاپ” در شانه، احساس ضعف و ناپایداری و همچنین درد عمومی شانه.
آرتروز
آرتروز باعث درد پیشرونده در مفاصل، حساسیت نسبت به لمس، ورم و گرفتگی میشود. آرتروز روماتوئید و استئوآرتریت هر دو میتوانند مفصل شانه را درگیر کنند و باعث شانه درد شود.
در برخی از موارد درد شانه درواقع در اثر مشکلات گردن و یا ترکیبی از چند عارضه احساس میشود. همچنین بهندرت ممکن است درد شانه در اثر عفونت، مشکلات عصبی و یا تومور ایجادشده باشد.
علاوه بر موارد گفته شده تاندونیت کلسیفیه، ضایعه SLAP و… نیز از دیگر عوامل رایج شانه درد می باشند.
تشخیص
پزشک شما ممکن است با بررسی علائم و یا انجام معاینهی فیزیکی، بتواند عارضهی شما را تشخیص دهد. زمانی که درد شانه احساس میشود، هم به هنگام حرکت کردن و هم به هنگام استراحت کردن، نشانهای از علت ایجاد درد شانه است. پزشک شما همچنین قدرت و دامنهی حرکتی شانه را آزمایش خواهد کرد.
ممکن است شما برای درمان علت درد شانه به عکسبرداری با اشعهی ایکس و یا تستهای دیگری مانند اسکن فراصوت و اسکن MRI نیاز داشته باشید. در برخی از موارد نیز آرتروسکوپی مورد نیاز است. در این آزمایش پزشک با استفاده از یک وسیلهی تلسکوپ مانند که در سر خود یک دوربین دارد، میتواند درون مفصل شانه را مشاهده و بررسی کند و به درمان درد مفصل شانه بپردازد.
درمان
علاوه بر تسکین شانه درد، هدف از درمان درد شانه بازیابی تحرک شانه میباشد. روش درمانی انتخابشده، به نوع مشکل شانه بستگی دارد.
استراحت
پس از بسیاری از آسیبها، باید به مدت چند روز به شانهی خود استراحت بدهید. با اینحال در اکثر موارد مشکلات مربوط به درد مفصل شانه، استراحت کردن به مدت زیاد ایدهی خوبی نیست. با اینکه باید از انجام فعالیت شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید، باید شانهی خود را حرکت بدهید تا بدین ترتیب بتوانید عملکرد کامل را به این مفصل بازگردانید. با از سر گرفتن هر چه زودتر فعالیتهای روزمره (پس از رفع درد و محدودیت) میتوانید از گرفتگی و درد مفصل شانه جلوگیری کنید.
مسکن درد
مسکنهایی مانند پاراستامول و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) معمولاً بهعنوان اولین روشهای درمانی برای درد شانه به کار گرفته میشوند.
سرما و گرما درمانی
یکی دیگر از راههای سادهی رهایی از درد شانه، قرار دادن یخ بر روی آن میباشد. این کار میتواند باعث کاهش التهاب شده و بهترین اثر را در اولین روزهای پس از وقوع آسیب دارد.
پس از آن، میتوانید از پکهای گرم استفاده کنید. استفادهی متناوب از گرما میتواند به شل کردن عضلات شانه کمک کند و باعث بهبود درد مفصل شانه میشود.
اسپلینت، اسلینگ و نوارپیچی
درصورتیکه دچار دررفتگی شانه شدهاید، ممکن است نیاز باشد تا به مدت چند هفته پس از وقوع آسیب و جا انداختن دوبارهی شانه، دست خود را درون یک اسلینگ یا اسپلینت استراحت دهید. نوارپیچی مفصل نیز میتواند ثبات آن را افزایش داده و از درد شانه به هنگام انجام فعالیتهای مختلف بکاهد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی میتواند به بهبود قدرت و انعطافپذیری شانه کمک کرده و همچنین درد ناشی از اکثر مشکلات مربوط به شانه را کاهش دهد. فیزیوتراپیست ها از طیف وسیعی از روشهای درمانی متفاوت برای درمان شانه درد استفاده میکنند.
ماساژ
انرژی ماساژ مستقیماً به مرکز ناراحتی رسیده و آن را با ملایمت و بدون دردسر آرام میکند. شما میتوانید تقریباً در همهجا و همهوقت از این روش استفاده کنید. سعی کنید بر روی نواحی دچار ناراحتی بیشتر تمرکز کرده و کار خود را بهآرامی، عمیق و با روش درست انجام دهید.
طب سوزنی
طب سوزنی برای درمان و بهبود درد شانه یک روش فوقالعاده است. معمولاً برای تکمیل طب سوزنی، از یک فرمول گیاهی چینی استفاده میشود. آسیبهای روتاتور کاف بسیار شایع بوده و طب سوزنی برای درمان آنها بسیار کارآمد است.
لیزر درمانی سطح پایین (LLLT)
لیزر سطح پایین میتواند یک روش درمانی کارآمد برای این عارضه باشد. بهبود چشمگیر درد شانه، دامنهی حرکتی و عملکرد با لیزر درمانی سطح پایین در افراد مبتلا به تاندونیت روتاتور کاف حاصل شده است.
تحریک الکتریکی اعصاب از روی پوست (TENS)
روشی است که از جریانهای ضعیف الکتریکی بهمنظور تسکین درد شانه استفاده میکند. در این روش از ولتاژهای پایین جریان برق بهمنظور از بین بردن درد مفصل شانه استفاده میشود.
این جریان ملایم الکتریکی، از درون الکترودهایی که به پوست مناطق اطراف ناحیهی احساس درد چسبانده شدهاند میگذرد. این جریان در یک دستگاه کوچک که با باتری کار میکند ایجاد میشود. به دلیل قابلحمل بودن و آسان بودن استفاده از این دستگاهها، میتوان از آنها در خانه نیز استفاده کرد.
تحریک الکتریکی اعصاب از روی پوست (TENS) و طب سوزنی
در برخی موارد از روش تحریک الکتریکی بهعنوان یک طب سوزنی بدون سوزن استفاده میشود. بهطوریکه بهجای قرار دادن سوزنها در محلهای مخصوص به خود، الکترودهای روش TENS در این محلها قرار داده میشوند.
تحریک الکتریکی اعصاب از زیر پوست (PENS)
روش PENS همانند روش TENS عمل میکند با این تفاوت که در این روش جریان الکتریکی از طریق میلههایی شبیه به سوزنهای استفادهشده در طب سوزنی از پوست عبور کرده و به بافت نرم زیر آن منتقل میشود.
ورزش برای تقویت شانه
فیزیوتراپیست ها میتوانند ورزشهای توانبخشی کششی و تقویتی برای عضلات روتاتور کاف شانه را نیز به فرد آموزش دهند. ورزشهایی که به بهبود دامنهی حرکتی شانه کمک میکنند، میتوانند گرفتگی ایجادشده به دلیل عدم تحرک به مدت طولانی را نیز کاهش دهند. تمرینات دامنهی حرکتی ممکن است با ورزشهای مقاومتی و تمرینات وزنهبرداری بهمنظور تقویت عضلات دنبال شوند.
تزریق استروئید
بسته به علت ایجاد مشکل در شانه، ممکن است تزریق کورتیکواستروئید بهمنظور تسکین کوتاهمدت درد انجام شود. کورتیکواستروئید که معمولاً با یک داروی بیحسی موضعی مخلوط میشود، التهاب را کاهش داده و به شما این اجازه را میدهد تا راحتتر دست خود را حرکت دهید.
منیپولاسیون شانه
در برخی از موارد، شانهی یخزده با روشی به نام منیپولاسیون تحت بیحسی درمان میشود. در این روش، زمانی که فرد تحت بیهوشی عمومی قرار دارد، شانهی او را بهآرامی حرکت میدهند تا بدین ترتیب دامنه حرکتی شانه افزایش پیدا کند. جراحی آرتروسکوپی (یک روش جراحی که به وسیلهی یک ابزار مخصوص لوله مانند که از طریق یک شکاف کوچک وارد بدن میشود، انجام میپذیرد) روش درمانی دیگری است که میتوان از آن برای درمان عارضهی یخزدگی شانه استفاده کرد.
عمل جراحی
ازآنجاییکه اکثر افراد با روشهای ذکرشده در بالا بهبود پیدا میکنند، تنها حدود ۱۰ درصد از افراد مبتلا به عارضههای شانه، نیاز به درمان با عمل جراحی خواهند داشت. افراد مبتلا به ناپایداری مفصل شانه و مشکلات روتاتور کاف که پاسخ خوبی به روشهای درمانی کمتر تهاجمی ندادهاند، میتوانند از عمل جراحی استفاده کنند. همچنین ممکن است برای افراد مبتلا به آرتروز، عمل جراحی تعویض مفصل شانه در نظر گرفته شود.
عمل جراحی آرتروسکوپی میتواند یک گزینهی مناسب برای درمان پارگیهای اسلپ نیز باشد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.