درمان دررفتگی و نیمه دررفتگی و بی ثباتی لگن در بزرگسالان

وارد شدن ضربه مستقیم (با نیروی کم یا زیاد) به لگن رایج‌ترین دلیل ایجاد دررفتگی در این ناحیه از بدن است. دررفتگی لگن همچنین می‌تواند در نتیجه شرایط مادرزادی و دیسپلازی حفره حقه‌ای یا سر استخوان ران (فیمورال) نیز ایجاد شود. برای ایجاد دررفتگی در لگن افراد بزرگ‌سال نیروی بیشتری در مقایسه با لگن کودکان لازم است. به همین خاطر تصادف با وسایل نقلیه و زمین خوردن رایج‌ترین دلایل دررفتگی لگن در بین افراد بزرگ‌سال هستند. این شرایط در حالی است که دررفتگی لگن در بین کودکان ممکن است به خاطر وارد شدن ضربه‌های به نسبت ضعیف نیز ایجاد شود. توجه داشته باشید لگن مصنوعی نیز می‌تواند به خاطر شرایطی مثل بالا رفتن سن یا در نتیجه عمل جراحی یا عملیات توانبخشی نامناسب دچار دررفتگی شود.

[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cacaca”]

دررفتگی لگن می‌بایست بلافاصله تحت درمان قرار گیرد. در این زمان لازم است از حرکت دادن لگن و پاها به منظور برگرداندن استخوان به محل اولیه به شدت اجتناب شود. درمان‌های موجود برای دررفتگی لگن بر بازگرداندن استخوان‌ها به محل اولیه تمرکز داشته و این کار در اطاق عمل با استفاده از روش‌های بی‌حسی انجام می‌شود. همچنین عمل جراحی معمولاً فقط زمانی برای بیمار استفاده می‌شود که استخوان‌ها به خاطر آسیب‌دیدگی دچار شکستگی شده باشند. درمان فیزیوتراپی برای دررفتگی لگن تحت نظارت دکتر رئیس‌السادات انجام شده و هدف اصلی آن تسریع فرآیند بهبود فرد است. علاوه بر این استفاده از روش‌های فیزیوتراپی می‌تواند احتمال بازگشت این مشکل و وقوع مجدد آن در آینده را کاهش دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه و هماهنگی جلسه ملاقات لطفاً از طریق شماره‌های ۰۲۱۲۲۱۱۹۹۴۶ با همکاران ما تماس حاصل فرمایید.[/alert]

انواع دررفتگی مفصل لگن

لگن یک مفصل تشکیل شده از سر استخوان و حفره است. ۳ نوع اصلی دررفتگی مفصل لگن به شرح زیر هستند.

دررفتگی به خاطر وارد شدن ضربه به مفصل لگن

دررفتگی مفصل لگن به خاطر وارد شدن ضربه به مفصل طبیعی شامل انواع اصلی به شرح زیر است:

• دررفتگی قدامی: دررفتگی قدامی مفصل لگن در نتیجه وارد شدن ضربه مستقیم به ناحیه عقب لگن یا در اکثر موارد در نتیجه فشار وارد شده به پای دور شونده از بدن که باعث اهرم شدن لگن در ناحیه قدامی و خارج شدن آن از حفره حقه‌ای می‌شود، ایجاد می‌گردد. این فشار باعث دور شدن استخوان‌ها از یکدیگر و وارد شدن فشار از ناحیه میانی به استخوان ران می‌شود.
• دررفتگی خلفی: دررفتگی خلفی بیش از ۹۰% موارد دررفتگی را تشکیل داده و زمانی ایجاد می‌شود که زانو و مفصل لگن خم شده و یک فشار از عقب به زانو وارد شود. دررفتگی خلفی لگن معمولاً در هنگام تصادف با وسایل نقلیه و در نتیجه برخورد ایجاد می‌شود. در این شرایط معمولاً زانوهای سرنشین جلوی خودرو به داشبورد برخورد کرده و دررفتگی مفصل لگن را ایجاد می‌کند. نیروی وارد شده در این وضعیت از طریق استخوان ران به مفصل لگن منتقل می‌شود. به این ترتیب اگر پا در هنگام وارد شدن ضربه به سمت عقب حرکت کند، احتمالاً در نتیجه‌ی این حرکت دررفتگی خلفی در مفصل لگن ایجاد خواهد شد.
• دررفتگی مرکزی: سومین نوع دررفتگی است که در آن یک ضربه مستقیم به کنار لگن باعث وارد شدن فشار به ناحیه مرکز لگن در حفره حقه‌ای شده و استخوان در حفره لگن خاصره جابجا می‌شود. این نوع از دررفتگی در حقیقت یک شکستگی- دررفتگی می‌باشد.

دررفتگی مفصل لگن مصنوعی

دیسپلازی مفصل لگن معمولاً باعث دررفتگی یک‌باره یا مزمن مفصل می‌شود. ایجاد این شرایط نیازمند مدیریت فوری درد، معاینات کامل از وضعیت بیمار، و جا انداختن مفصل در طول ۶ ساعت است. در حقیقت وقوع بافت‌مردگی، بی‌خونی یا آواسکولار نکروز سر استخوان ران (AVN) یک پدیده وابسته به زمان است که در اکثر موارد در صورتی که بازگرداندن مفصل به محل اصلی بیش از ۶ ساعت طول بکشد، برای فرد ایجاد می‌شود.

علائم فیزیکی دررفتگی مفصل لگن

علائم فیزیکی دررفتگی مفصل لگن در حالت‌های مختلف آن به شرح زیر هستند:

دررفتگی خلفی مفصل لگن

• پای آسیب‌دیده کوتاه شده، به درون کشیده، یا از داخل چرخش می‌کند. به این ترتیب لگن و زانو به مقدار کم خمیدگی پیدا می‌کنند.
• احتمالاً بیمار نمی‌تواند راه رفته یا پای خود را حرکت دهد.
• همواره امکان دارد علائم وریدی یا علائم آسیب‌دیدگی عصب سیاتیک در بیمار مشاهده شود.

دررفتگی قدامی مفصل لگن

• پا به شدت چرخش کرده، از مرکز بدن دور شده و از لگن فاصله می‌گیرد.
• سر استخوان ران ممکن است در ناحیه جلوی لگن قابل لمس و احساس باشد.
• همواره امکان دارد علائم آسیب‌دیدگی عصب استخوان ران یا شریان در بیمار مشاهده شود.

دررفتگی مرکزی مفصل لگن

• پای فرد کوتاه شده، از ناحیه مرکز بدن دور شده یا به این ناحیه نزدیک می‌شود و از داخل یا خارج چرخش در آن مشاهده می‌گردد. این شرایط به میزان نفوذ استخوان در حفره لگن بستگی دارد.
• وضعیت معمول در هنگام دررفتگی قدامی یا خلفی ممکن است در این حالت مشاهده نشود، زیرا همواره امکان دارد در نتیجه این شرایط استخوان ران دچار شکستگی شده باشد.
• نواحی دور از محل ایجاد شکستگی شرایط طبیعی دارند و این وضعیت باعث می‌شود چرخش ایجاد شده در ارتباط با دررفتگی در ظاهر قابل مشاهده نباشد.
• در مواردی که استخوان ران دچار شکستگی شده باشد، امکان عدم تشخیص دررفتگی مفصل لگن افزایش پیدا می‌کند.

تشخیص مشکل

در این شرایط ظاهر مفصل لگن دچار دررفتگی ممکن است از نظر قدامی خلفی مناسب باشد، زیرا استخوان ران ظاهراً در موقعیت مناسب قرار دارد، هر چند در واقعیت مفصل لگن دچار دررفتگی شده است. به همین خاطر لازم است برای تایید ایجاد دررفتگی از زاویه پهلو وضعیت لگن مورد بررسی قرار گیرد. به این منظور می‌توان از هر دوی روش‌های سی‌تی اسکن و اسکن ام آر آی برای بررسی دقیق شرایط آسیب‌دیدگی استفاده کرد. علاوه بر این اسکن ام آر آی می‌تواند برای شناسایی آواسکولار نکروز سر استخوان ران و نیز تشخیص شکستگی‌های ناشی از فشار شناسایی نشده در سر استخوان ران نیز مفید باشد.

درمان

اولین مرحله درمان: جا انداختن استخوان

برای این کار ۶ ساعت مهلت زمانی وجود دارد.

• در صورتی که بیمار دچار مشکلات عصبی عروقی باشد، این کار باید در اسرع وقت انجام شود. به این منظور ابتدا باید سعی شود از جا انداختن بسته (closed reduction) استفاده شود.
• در این زمان لازم است برای بیمار از داروهای آرام‌بخش، مسکن و ریلکس کننده عضلات استفاده شده و تکنیک‌های قابل استفاده به این منظور متعدد هستند.

برای مواردی که دررفتگی خلفی لگن برای بیمار ایجاد شده باشد معمولاً از روش‌های زیر برای جا انداختن مفصل استفاده می‌شود:

• روش آلیس (Allis maneuver)
• روش استیمسون (Stimson maneuver)

برخی از تکنیک‌ها را می‌توان برای هر دوی موارد دررفتگی خلفی و قدامی مورد استفاده قرار داد. این تکنیک‌ها شامل موارد زیر هستند:

• روش بیگلو معکوس (reverse Bigelow maneuver)
• روش کراسینگ پا (leg- crossing maneuver)
• روش ترکشن طولی (longitudinal traction)
• روش ویستلر (Whistler maneuver)

دومین مرحله درمان: بی‌حرکت کردن

در صورتی که جا انداختن مفصل به نحو موفقیت‌آمیز انجام شد، لازم است موقعیت دررفتگی با قرار دادن یک پد مخصوص بین پاها به منظور جلوگیری از نزدیک شدن پاها به یکدیگر و ایجاد فاصله اندک بین آن‌ها تا زمان کامل شدن ترکشن اسکلتی بی‌حرکت شود.

درد لگن به خاطر دررفتگی مفصل لگن

• داروهای ضدالتهاب غیراستروئید (NSAIDs). موترین، ناپروکسین و سلبرکس
• داروهای مخدر. مرفین، اکسی‌کدون و هیدروکدون
• داروهای مسکن ضدافسردگی. این داروها برای کنترل درد لگن نوروپاتیک پس از دررفتگی مفصل لگن و دردی که به داروهای مخدر واکنش نشان نمی‌دهد، مورد استفاده قرار می‌گیرند (سیمبالتا و الاویل).
• داروهای مسکن ضدصرع. یک درمان جایگزین برای داروهای مسکن ضدافسردگی برای کنترل درد لگن نوروپاتیک پس از دررفتگی مفصل لگن است (نورونتین و لیریکا).
• تزریق کورتیکو استروئید. تزریق این دارو می‌تواند به مفصل لگن، نقاط حساس و عضلات انجام شود.
• ماساژتراپی
• طب سوزنی
• لیزردرمانی

تمرین‌های حرکتی برای دررفتگی لگن

تمرین‌های حرکتی برای دررفتگی لگن بر تقویت و کشش عضلات اطراف لگن تمرکز دارند. هدف از این تمرین‌ها بازگشت شرایط نواحی آسیب‌دیده به وضعیت عادی است. بهبودی پس از دررفتگی مفصل لگن به‌طور میانگین دو تا سه ماه طول می‌کشد. به هر حال، انجام تمرین‌های حرکتی به صورت روزانه می‌تواند فرآیند بهبودی بیمار را به‌طور مشخص تسریع کند.

تمرین دور کردن پا با فشار برای دررفتگی مفصل لگن

این تمرین با استفاده از یک بند ارتجاعی برای تقویت عضلات لگن انجام می‌شود. در حقیقت بند ارتجاعی استفاده شده به این منظور می‌تواند فشار مورد نیاز در هنگام انجام این حرکت را به لگن وارد کند. استفاده از یک صندلی مناسب یا میز می‌تواند به انجام این تمرین کمک کند. برای انجام این حرکت یک طرف بند ارتجاعی را به پایه میز یا صندلی و طرف دیگر آن را به پای خود در اطراف قوزک متصل کنید. به صورتی کنار میز یا صندلی بایستید که طرف سالم بدن نزدیک به میز یا صندلی قرار گیرد. در این مرحله صندلی یا میز را با دست سمت سالم بدن خود محکم بگیرید. به آرامی پای آسیب‌دیده خود را از پهلو حرکت داده و از بدن دور کنید. این موقعیت را برای سه ثانیه حفظ کرده و سپس به موقعیت اولیه باز گردید. این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.

تمرین بلند کردن زانو از جلو برای دررفتگی مفصل لگن

این تمرین در حالت ایستاده انجام شده و در این حالت زانو به منظور تقویت عضلات لگن بالا آورده می‌شود. به این منظور در جلوی یک صندلی ایستاده و پشت صندلی را با دست خود برای کمک به انجام حرکت محکم بگیرید. در ادامه به تدریج پای آسیب‌دیده خود را از سطح بلند کرده و از محل زانو به آرامی خم کنید. سپس این حالت را حفظ کرده و پای خود را به سمت بالاتنه حرکت دهید. در هنگام انجام این حرکت نباید زانو از سطح کمر بالاتر برود. این موقعیت را برای حدود سه ثانیه حفظ کنید و سپس به آرامی به موقعیت اولیه باز گردید. این حرکت را ۱۰ بار برای چهار مرتبه در روز تکرار کنید.

تمرین خم کردن و کشش مفصل لگن برای دررفتگی مفصل لگن

این تمرین با ایجاد کشش در عضلات لگن و پا با حرکت دادن پا رو به جلو و عقب یا کشش در مفصل لگن انجام می‌شود. به این منظور لازم است از یک صندلی استفاده شده و طرف سالم بدن کنار صندلی قرار گیرد. برای انجام حرکت صندلی را با دست طرف سالم بدن خود محکم بگیرید. به آرامی پای آسیب‌دیده خود را از روی زمین بلند کرده و آن را به سمت جلو به صورتی تاب دهید که پا از بدن فاصله گیرد. این وضعیت را برای پنج ثانیه حفظ کنید. هم اکنون به آرامی پای آسیب‌دیده را به سمت عقب تاب دهید. این وضعیت را برای پنج ثانیه حفظ کنید. به آرامی پای خود را به موقعیت اولیه باز گردانید. این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید. لازم است توجه داشته باشید در هنگام انجام این حرکت فقط مفصل لگن باید حرکت کند و نباید بخش بالاتنه و گردن در هنگام انجام تمرین حرکت داشته باشند.

عمل جراحی

در صورتی که استفاده از روش جا انداختن بسته برای رفع مشکل نتیجه‌بخش نباشد، احتمالاً لازم است از عمل جراحی برای جا انداختن باز مفصل لگن استفاده شود. این شرایط فقط در ۱۰ درصد موارد دررفتگی لگن مشاهده می‌شود.