آرتروز مفصل لگن و ران: علت، علائم و درمان
مفصل لگن و ران یکی از بزرگترین و انعطافپذیرترین مفاصل در بدن انسان میباشد. به همین خاطر آرتروز لگن و ران میتواند تاثیرات بسیار زیاد بر نحوه زندگی افراد بیمار داشته و مشکلات فراوان همچون ایجاد محدودیت در دامنه حرکتی، ورم و احساس درد در ناحیه لگن، ران، پا و کمر را برای آنها ایجاد نماید. این علائم ممکن است در زمانهای مشخص ظاهر شده و ناپدید شوند، یا با گذشت ماهها یا سالها بدون فروکش کردن به تدریج افزایش یابند. رایجترین نوع ابتلا به آرتروز مفصل لگن و ران در اصطلاح استئو آرتریت نام دارد. با این وجود التهاب ناشی از سایر انواع بیماری آرتروز مثل روماتیسم مفصلی، بیماری خود ایمنی، نقرس، و بیماری سوخت و ساز نیز میتوانند علائم مشابه برای فرد ایجاد کنند، اما این بیماریها کمتر در بین افراد مشاهده میشوند.
استئوآرتریت یک بیماری ناتوانکننده است که با ایجاد مشکل برای وضعیت حرکتی مفصل خود را نشان میدهد. بطور خاص موارد زیر در هنگام ابتلا به بیماری استئو آرتریت در فرد بیمار مشاهده میشود:
- از بین رفتن غضروف مفصل
- ایجاد استخوان اضافی یا زائده استخوانی در محل مفصل
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cacaca”]
دکتر رئیس السادات از روشهای درمانی غیر جراحی برای رفع مشکلات ناشی از آرتروز لگن و ران بیمار استفاده میکند. ایشان به خاطر تشخیصهای دقیق و درمان اثربخش مشکلات و آسیبدیدگیهای مفصل لگن و ران در بین بیماران کاملاً شناخته شده هستند.[/alert]
آناتومی مفصل لگن و ران
مفصل لگن و ران در ناحیه سر استخوان فیمور یا استخوان ران قرار داشته و این استخوان را به حفره گرد داخل استخوان لگن به نام حفره حقهای متصل میکند. این ساختار تشکیل شده از سر گرد و حفره استخوانی به پای صاف امکان حرکت به سمت جلو، عقب و پهلوها، چرخش، و نیز جمع کردن انگشتان پا به داخل و خارج را میدهد.
هر دوی حفره حقهای و سر گرد استخوان فیمور دارای غضروف مفصلی هستند. غضروف مفصلی یک ماده لغزنده، قوی و انعطاف پذیر است که میتواند نقش ضربه گیر را بین استخوانها داشته و حرکت استخوان ها را بر روی یکدیگر امکان پذیر نماید.
چگونه آرتروز مفصل لگن و ران باعث ایجاد درد میشود؟
غضروف مفصلی در نتیجه ابتلا به بیماری آرتروز لگن نازک شده، آسیب میبیند یا به کلی از بین میرود. هنگامی که غضروف این ناحیه از بدن دچار مشکل شود، ممکن است شرایط زیر مشاهده گردد:
- غضروف جدید ممکن است در محل آسیب دیدگی ساخته شود، اما سلولهای جدید به صورت نامنظم و با الگوی دارای برآمدگی ایجاد میشوند و به همین خاطر از کیفیت لازم برخوردار نیستند. در نتیجه این شرایط استخوان فیمور و لگن به یکدیگر ساییده شده و باعث ایجاد مشکل برای بیمار میشوند.
- استخوانهای محل آسیب دیدگی ممکن است کوچک شده، استخوانهای اضافی یا زائده استخوانی در محل ایجاد شوند تا به این ترتیب بتوانند جایگزینی برای غضروف از بین رفته باشند. در واقع، تشکیل زائده استخوانی حتی میتواند سایش بین استخوان ها را افزایش دهد.
- تاندونها و رباطها ممکن است دچار کشیدگی شده یا در تلاش برای جبران حرکت غیر عادی مفصل دچار مشکل شوند.
- ورم ایجاد شده به خاطر ابتلا به آرتروز لگن ممکن است باعث وارد شدن فشار به شریان ران (فمورال) و اعصاب سیاتیک در مسیر عبور آنها از ناحیه ران شوند.
دلایل و فاکتورهای خطر ابتلا به آرتروز مفصل لگن و ران
- بالا رفتن سن
- تاثیرات ژنتیک و ارثی و بیماریهای مربوط به آن: بعضی افراد ممکن است شرایط و بیماریهای ارثی داشته و به همین خاطر مستعد ابتلا به آرتروز لگن باشند. برای مثال در این زمینه میتوان از مشکلات زیر نام برد:
- ضعف در هماهنگی بین استخوان ها
- در رفتگی ارثی لگن
- آرتریت روماتوئید
- مشکلات سوخت و ساز مثل بیماری نقرس
- جراحت یا آسیب دیدگی مفصل
- جنسیت: آرتروز لگن و ران بیشتر در بین خانمها مشاهده میشود
- اضافه وزن
علائم آرتروز مفصل لگن و ران
- درد در ناحیه لگن، ران یا کمر: احساس درد و ایجاد سفتی در این نواحی خاص از بدن میتواند نشانهای از ابتلای فرد به آرتروز لگن و ران باشد.
- کاهش دامنه حرکتی عضلات
- ورم مزمن مفصل لگن و ران: به این ترتیب ممکن است مفصل در نتیجه سایش بین استخوان فیمور و لگن آسیب دیده و دچار التهاب شود
- صدا دادن مفصل: صدا دادن مفصل لگن و ران میتواند نشانهای از سایش استخوان ها به یکدیگر و ابتلای فرد به آرتروز لگن باشد.
- لنگیدن یا ایجاد سایر مشکلات برای راه رفتن: آرتروز لگن و ران میتواند باعث دردناک شدن راه رفتن برای فرد بیمار شود.
- ایجاد اختلال برای عملکرد عادی مفصل لگن و ران
- بدتر شدن وضعیت بیماری پس از بی حرکتی: سفتی مفصل لگن و ران میتواند پس از خوابیدن یا نشستن طولانی مدت بیمار تشدید شود.
تشخیص ابتلا به آرتروز لگن و ران
برای تشخیص ابتلای فرد به آرتروز لگن و ران معمولاً از روشهای زیر استفاده میشود:
صحبت با بیمار. در طول جلسه ملاقات با پزشک سوالات لازم از بیمار درباره علائم بیماری شامل الگوی درد و ورم ایجاد شده و نحوه تاثیرگذاری این شرایط بر زندگی فرد پرسیده خواهد شد. به این ترتیب، تشریح علائم توسط بیمار میتواند نقش با اهمیت در تشخیص و درمان مشکل داشته باشد.
معاینه فیزیکی. پزشک متخصص احتمالاً دامنه حرکتی مفصل لگن و ران را بررسی کرده و وجود هر گونه ورم یا درد در این ناحیه از بدن را بررسی مینماید. علاوه بر این پزشک وضعیت راه رفتن بیمار را نیز بطور دقیق بررسی مینماید.
آزمایش. پزشک میتواند با توجه به صحبتهای بیمار و معاینه فیزیکی اطلاعات زیادی را درباره مشکل جمع آوری کند. با این وجود پزشک احتمالاً از بیمار میخواهد از آزمایشهای خاص به عنوان بخشی از فرآیند تشخیص مشکل جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره میزان پیشرفت بیماری و علل احتمالی درد بیمار استفاده کند. این آزمایشها بطور معمول شامل موارد زیر هستند:
- عکس برداری رادیولوژی: از بین رفتن مفصل لگن و ران را میتوان از طریق فضای خالی مربوط به مفصل بین استخوان فیمور و حفره حقهای در استخوان لگن از طریق عکس رادیولوژی مشاهده کرده و تشخیص داد. علاوه بر این عکس برداری رادیولوژی میتواند تشکیل زائده استخوانی یا وجود استخوان اضافی را در محل آسیب دیدگی مشخص نماید.
- اسکن ام آر آی: اسکن ام آر آی برای کسب اطلاعات بیشتر درباره وضعیت بافتهای نرم همچون رباطها، تاندونها و عضلات و نیز بررسی وضعیت استخوان ها مورد استفاده قرار میگیرد.
- سایر آزمایشها: این آزمایشها معمولاً برای تشخیص ابتلای فرد به استئو آرتریت مناسب نیستند، اما از آنها برای تشخیص سایر مشکلات ایجاد شده همچون عفونت یا نقرس که میتوانند دلیل اصلی درد در ناحیه مفصل لگن و ران باشند، استفاده میشود.
درمان
استراحت دورهای
ناراحتی محدود در ارتباط با سفتی مفاصل بیشتر از همه در هنگام بیدار شدن از خواب یا شروع فعالیتهای حرکتی در افراد مبتلا به آرتروز لگن و ران مشاهده میشود. به هر حال، هنگامی که افراد درد در ناحیه استخوان خود احساس میکنند، نباید با وجود درد به فعالیت خود ادامه دهند. در حقیقت درد شدید یا متوسط مفصل را میتوان نشانهای از نیاز مفصل به استراحت دانست.
کاهش وزن
مفصل لگن و ران بخش زیادی از وزن بدن را تحمل میکند. به این ترتیب افزایش ۱۰ پوند وزن بدن میتواند باعث شود ۶۰ پوند فشار اضافی بر مفصل لگن در هر بار قدم زدن وارد شود. به همین خاطر شاید کاهش وزن ساده ترین و موثرترین روش برای کاهش درد ناشی از آرتروز لگن و ران باشد.
داروهای قابل مصرف برای آرتروز مفصل لگن و ران
داروهای زیر میتوانند برای کاهش علائم بیماری و آهسته کردن فرآیند پیشرفت آن مورد استفاده قرار گیرند:
- داروهای ضد درد. مصرف این داروها مثل استامینوفن نمیتوانند باعث کاهش ورم مفصل شده اما کاهش درد بیمار را به همراه دارند.
- داروهای ضد التهاب غیر استروئید (NSAIDs)
- داروهای ضد درد موضعی. این داروها معمولاً به صورت کرم بطور مستقیم بر روی سطح پوست مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از این کرمها میتوانند حاوی داروهای ضد التهاب غیر استروئید نیز باشند.
مکملها
سولفات گلوکز آمین و کندروایتین سولفات بطور طبیعی در غضروفهای بدن وجود دارند. به این ترتیب بیماران مبتلا به آرتروز میتوانند با مصرف مکملهای حاوی این مواد به بازیابی و ترمیم غضروفهای آسیبدیده در بدن کمک نمایند.
اصلاح نحوه فعالیت
با وجودی که تمرینهای حرکتی برای درمان آرتروز لگن و ران با اهمیت هستند، انجام برخی فعالیتها و حرکتهای نرمشی میتواند باعث تشدید مشکلات ایجاد شده در مفصل شود. به این ترتیب لازم است بیمار از انجام این حرکتها خودداری کرده و از فعالیتهای جایگزین برای آنها استفاده نماید. برای مثال ورزش گلف که نیازمند چرخش مفصل لگن است و نیز فعالیتهایی مثل پیاده روی که فشار زیادی به مفصل لگن وارد میکند را میتوان با ورزشهای آرام تر مثل یوگا، دوچرخه سواری یا شنا جایگزین کرد تا فشار کمتری به مفصل لگن در نتیجه انجام فعالیتهای ورزشی وارد شود.
تزریق
امروزه از تزریق دو ماده برای درمان درد شدید ناشی از آرتروز لگن و ران استفاده میشود که این مواد به شرح زیر هستند:
- تزریق استروئید باعث کاهش ورم و تسکین درد و سفتی ایجاد شده در محل مفصل میشود.
- تزریق هیالورونیک اسید میتواند نقش روان کننده برای عملکرد آرتروز مفصل لگن و ران داشته باشد. توجه داشته باشید هیالورونیک اسید میتواند نقش مایع مفصلی که بطور طبیعی حرکتهای مفصل را روان میکند، شبیه سازی کند.
ابزارهای کمکی
امروزه میتوان از ابزارهای ارتوپدی برای کمک به تثبیت وضعیت مفصل و کاهش فشار وارد شده به آن استفاده کرد. برخی از این ابزارها به شرح زیر هستند:
- استفاده از کفی طبی میتواند فشار وارد شده به مفصل لگن و ران را در زمان راه رفتن کاهش دهد و باعث بهبود آرتروز لگن شود.
- استفاده از عصا میتواند پایداری و ثبات بیشتری برای فرد ایجاد کند.
- واکر در مواردی که مشکل حفظ تعادل بیمار شدید باشد مورد استفاده قرار میگیرد. به این ترتیب واکر میتواند توانایی حرکتی فرد را بدون مواجه شدن با ریسک زمین خوردن افزایش دهد.
فیزیوتراپی و تمرینهای حرکتی
متخصص فیزیوتراپی میتواند در ارتباط با آرتروز مفصل لگن و ران یک یا چند مورد از اقدامات زیر را برای شما انجام دهد:
- برای شما از یک برنامه حرکتی جهت تقویت و ایجاد کشیدگی در عضلات اطراف لگن استفاده کند. به این ترتیب با انجام حرکتهای تجویز شده بیمار میتواند حمایت بیشتری برای آرتروز مفصل لگن ایجاد کرده و فشار وارد شده به لگن را کاهش دهد.
- کار کردن با شما به منظور بهبود وضعیت راه رفتن و حفظ تعادل از طریق انجام تمرینهای حرکتی خاص. متخصص فیزیوتراپی ممکن است به شما توصیه کند به این منظور از ابزارهای کمکی مثل عصا نیز استفاده کنید.
- استفاده از روشهای درمان دستی و دستکاری مفصل لگن و ران به منظور افزایش دامنه حرکتی آن.
تکنیکهای مدیریت درد
برای مدیریت درد، افراد بیمار میتوانند از تکنیکهای مختلف به شرح زیر استفاده کنند:
- ریلکس کردن
- تصویر سازی ذهنی
- بیوفیدبک
- هیپنوتیزم
برای بسیاری از افراد، استفاده از این تکنیکها به همراه تمرکز بر فعالیتهایی که انجام آنها برای فرد امکانپذیر است، میتواند توانایی بیمار برای انجام فعالیت و کنترل درد ایجاد شده در ناحیه مفصل لگن و ران را بطور چشمگیر افزایش دهد.
عمل جراحی
در صورتی که استفاده از روشهای درمانی مختلف دارای اثربخشی مناسب نباشد و شرایط بیماری بر زندگی فرد تاثیر منفی جدی بگذارد، ممکن است به بیمار توصیه شود از عمل جراحی برای رفع مشکل خود استفاده کند. عمل جراحی مفصل لگن و ران در این حالت میتواند شامل موارد زیر باشد:
- آرتروسکوپی برای خارج کردن تکههای رها شده از غضروف یا زائدههای استخوانی
- استئوتومی یا برش استخوان برای ایجاد هماهنگی مناسب بین استخوان ها و کاهش سایش ایجاد شده بین آنها
- آرتروپلاستی یا عمل جراحی جایگزین کردن کامل مفصل ران برای تعویض کردن این مفصل با ابزارهای مصنوعی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.