علت و درمان درد پاشنه پا چیست؟
درد پاشنه‌ی پا یکی از عارضه‌های بسیار شایع مربوط به پا می‌باشد. فرد مبتلا ممکن است در زیر پاشنه‌ی پا (خار پاشنه) و یا در پشت آن و در محلی که تاندون آشیل به استخوان پاشنه متصل می‌شود (تاندونیت آشیل)، احساس درد کند. بااینکه درد پاشنه پا می‌تواند شدید و در برخی مواقع ناتوان‌کننده باشد، تهدید جدی برای سلامتی به شمار نمی‌رود. درد پاشنه‌ی پا عموماً خفیف بوده و به‌طور خود به خودی از بین می‌رود، بااین‌حال ممکن است در برخی از موارد، درد پابرجا باقی‌مانده و به عارضه‌ی مزمن (طولانی‌مدت) تبدیل شود.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cac4c4″]
درمان مؤثر به تشخیص صحیح پزشک از مشکلات مربوط به پاشنه و تمییز دادن مشکلات مختلف بستگی دارد. برای مثال بین عارضه‌هایی چون بورسیت پاشنه و فاسئیت پلانتار. فیزیوتراپی کلید بهبودی کامل از درد پاشنه‌ی پا می‌باشد. ما به شما در بهبود قدرت، انعطاف‌پذیری و تحرک بدنی پس از آسیب‌های ورزشی و یا انجام عمل جراحی کمک می‌کنیم. متخصصین ما با شما کار کرده و تمریناتی را به شما آموزش می‌دهند که می‌توانید به کمک آن‌ها سلامت مفصل خود را حفظ کنید.[/alert]
آناتومی
۲۶ استخوان در قسمت کف پا قرار دارند که درشت‌ترین آن‌ها استخوان پاشنه می‌باشد. استخوان پاشنه طوری طراحی شده است که بتواند به‌خوبی وزن بدن را تحمل کند. در زمان راه رفتن و یا دویدن، این استخوان ضربات ناشی از برخورد پا با زمین را جذب کرده و بدن را به سمت بالا بازمی‌گرداند تا قدم بعدی برداشته شود.
علل درد پاشنه
درد پاشنه پا معمولاً به دلیل یک آسیب واحد ، مانند پیچ‌خوردگی و یا زمین خوردن ایجاد نمی‌شود بلکه در اثر فشار مکرر و ساییدگی پاشنه ایجاد می‌شود.
از علل شایع ایجاد درد پاشنه پا می‌توان موارد زیر را نام برد:
خار پاشنه‌ی پا (فاسئیت پلانتار)
خار پاشنه یا نیام کف پایی، یک رباط زه مانند محکم بوده که از استخوان پاشنه تا نوک پا ادامه دارد. زمانی که فاسیای پلانتار بیش‌ازحد کشیده شود، بافت‌های نرم آن به‌خصوص در نزدیکی محل اتصال به پاشنه دچار التهاب می‌شوند. ممکن است این مشکل در وسط پا نیز ایجاد شود. از علائم خار پاشنه ، بیمار در کف پای خود احساس درد می‌کند، به‌خصوص پس از استراحت‌های طولانی‌مدت. برخی از بیماران در صورت سفت شدن تاندون آشیل، دچار گرفتگی عضله‌ی دوقلو نیز می‌شوند.
بورسیت پاشنه
التهاب در بورس (کیسه‌ای لیفی و پر از مایع) پشت پاشنه. این عارضه ممکن است در اثر فرود آمدن نامناسب و یا محکم بر روی پاشنه‌ی پا ایجاد شود. همچنین فشار ناشی از کفش‌های نامناسب نیز ممکن است منجر به ایجاد این عارضه شود. درد در پشت پاشنه و یا در عمق آن احساس می‌شود. در برخی از موارد ممکن است تاندون آشیل دچار التهاب شود. معمولاً درد ناشی از این عارضه در طول روز شدیدتر می‌شود.
برآمدگی و خار استخوانی بر روی پاشنه
این عارضه در جوانان شایع است. در این سن، استخوان پاشنه هنوز به‌طور کامل بالغ نشده و مکرراً مورد تنش قرار می‌گیرد، این امر موجب ساخته‌شدن بیش‌ازحد بافت استخوانی خواهد شد. عارضه‌ی کف پای صاف نیز می‌تواند به وقوع خار پاشنه کمک کند. همچنین در خانم‌هایی که قبل از بلوغ کامل این استخوان شروع به استفاده از کفش‌های پاشنه‌بلند می‌کنند این عارضه به وجود می‌آید.
سندرم تونل تارسال
در طی این عارضه یک عصب بزرگ در پشت پا تحت فشار قرار می‌گیرد. این عارضه نوعی از آسیب‌های عصبی ناشی از فشار است که ممکن است در مچ و یا کف پا اتفاق بیفتد.
التهاب مزمن پاشنه
این عارضه ممکن است در اثر نازک شدن بیش‌ازحد پوست بافت‌های نرم پاشنه و یا برداشتن قدم‌های سنگین ایجاد شود.
شکستگی در اثر فشار
این نوعی از شکستگی است که در اثر فشار مکرر مانند تمرینات و ورزش شدید و یا کار دستی ایجاد می‌شود. دوندگان به‌طور خاص در معرض خطر شکستگی‌های ناشی از فشار در استخوان‌های کف پا قرار دارند. این نوع شکستگی‌ها در اثر پوکی استخوان نیز به وجود می‌آیند.
بیماری سیور (آپوفیزیت پاشنه)
شایع‌ترین علت درد پاشنه‌ی پا در کودکان و نوجوانان ورزشکار که به دلیل استفاده‌ی بیش‌ازحد و آسیب‌های کوچک و مکرر به صفحه‌های رشد استخوان پاشنه ایجاد می‌شود. شیوع این عارضه کودکان و نوجوانان بین ۷ تا ۱۵ سال، بیشتر است.
تاندونیت آشیل (تخریب تاندون)
یک عارضه‌ی مزمن (طولانی‌مدت) که با تخریب پیش‌رونده‌ی تاندون آشیل همراه است. در برخی از مواقع، تاندون آشیل به دلیل وجود پارگی‌های میکروسکوپی که توانایی بهبودی و ترمیم خود را ندارند، دچار اختلالات عملکردی می‌شود – درصورتی‌که فشار واردشده بر روی تاندون آشیل بیش‌ازحد تحمل آن باشد، پارگی‌های میکروسکوپی ایجاد می‌شوند. در نهایت، تاندون ضخیم، ضعیف و دردناک می‌شود.
درد پاشنه‌ی پا ممکن است در اثر موارد زیر نیز ایجاد شده باشد:
- پارگی تاندون مچ پا. تاندون پاشنه‌ی پا که در پشت مچ پا قرار دارد پاره شده باشد.
- کبودی استخوان.
- کیست استخوان. یک کیست (حفره) منفرد و حاوی مایع در درون استخوان.
- نقرس. مقدار اوریک‌اسید خون تا جایی بالا می‌رود که از حد مجاز بیشتر شود (هیپراوریسمی)، درنتیجه کریستال‌های جامد اورات در اطراف مفاصل تشکیل می‌شوند. این امر موجب التهاب و درد شدید به هنگام حملات نقرس می‌شود.
- نروما (مورتون نروما). یک عصب متورم در قسمت سینه‌ی پا که معمولاً بین پایه‌ی انگشتان دوم و سوم پا ایجاد می‌شود.
- کورک استخوانی. کورک استخوانی یا استئومیلیت به معنی عفونت استخوان یا مغز آن و درنتیجه ایجاد التهاب در اثر عفونت می‌باشد. کورک استخوانی بعضاً به عنوان عوارض یک آسیب یا عمل جراحی به وجود می‌آید. بیماران مبتلا به این عارضه معمولاً از درد عمیق و گرفتگی‌های عضلانی در ناحیه‌ی التهاب و همچنین تب رنج می‌برند.
- آسیب‌های عصبی محیطی. آسیب‌های عصبی یا نوروپاتی به مجموعه‌ای از اختلالات گفته می‌شود که به هنگام آسیب دیدن اعصاب دستگاه عصبی محیطی (قسمتی از دستگاه عصبی که خارج از مغز و نخاع قرار دارد) رخ می‌دهند. این عارضه‌ها ممکن است در اثر آسیب، عفونت، اختلالات متابولیکی و قرار گرفتن در معرض مواد سمی ایجاد شوند. یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد آسیب‌های عصبی، بیماری دیابت می‌باشد.
- مشکلات مربوط به راه رفتن. حالت نامناسب بدن به هنگام راه رفتن و یا دویدن.
- روماتیسم مفصلی
علائم درد پاشنه‌ی پا
- درد پاشنه‌ی پا معمولاً به‌تدریج و بدون وجود هیچ آسیبی ایجاد می‌شود. این درد با پوشیدن کفش‌هایی با کفی صاف مانند صندل، فعال می‌شود.
- کفش‌هایی با کفی صاف ممکن است باعث کشیدگی فاسیای پلانتار شده و موجب ایجاد تورم و التهاب در آن گردند.
- در بیشتر موارد، درد در زیر پا و در قسمت جلوی پاشنه احساس می‌شود.
- احساس درد پس از استراحت – درست پس از بیرون آمدن از تخت خواب و یا پس از مدتی استراحت در طول روز، علائم عارضه شدیدتر می‌شوند.
تشخیص درد پاشنه‌ی پا
دکتر رئیس السادات یک معاینه‌ی فیزیکی انجام داده و از بیمار سؤالاتی در مورد درد می‌پرسد. او همچنین در مورد میزان راه رفتن و ایستادن شخص در طول روز، نوع کفش مورداستفاده‌ی او و همچنین سوابق پزشکی بیمار، سوال خواهد کرد. معمولاً این اطلاعات برای تشخیص بیماری کافی‌اند. در برخی از موارد آزمایشات تشخیصی بیشتری مانند آزمایش خون و یا اسکن و عکس‌برداری موردنیاز خواهند بود.
درمان درد پاشنه
درمان اولیه
در مواردی که عارضه شدید نباشد، مراقبت‌های خانگی معمولاً برای درمان درد پاشنه پا کافی‌اند.
- استراحت. از دویدن و ایستادن طولانی‌مدت و یا راه رفتن بر روی سطوح سخت خودداری کنید. از انجام فعالیت‌هایی که ممکن است باعث فشار آمدن به پاشنه شوند بپرهیزید.
- یخ. یک کمپرس یخ را به مدت ۱۵ دقیقه بر روی محل آسیب‌دیده قرار دهید.
- کفش. استفاده از کفش‌های مناسب و اندازه‌ی پا که به‌خوبی از پا حمایت می‌کنند حیاتی است.
- وسایل طبی. استفاده از وسایل کمکی و طبی می‌تواند به از بین بردن علائم عارضه کمک کند.
درمان تخصصی
درمان‌های تخصصی بیشتر عبارت‌اند از:
درمان فاسئیت پلانتار
بسیاری از بیماران با استفاده از روش‌های درمانی محافظه کارانه (روش‌هایی که برای پرهیز از روش‌های درمانی شدید و عمل‌های جراحی طراحی شده‌اند) ظرف مدت چند ماه بهبود پیدا می‌کنند.
- داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی. داروهایی که اثرات ضد درد و ضد تب دارند. در دوز های بالاتر، این داروها اثر ضدالتهاب و ضد تورم نیز خواهند داشت.
- کورتیکواستروئید ها. یک محلول کورتیکواستروئید بر روی پوست محل آسیب‌دیده گذاشته‌شده و سپس از یک جریان الکتریکی برای کمک به جذب آن استفاده می‌شود. برخی از پزشکان به‌منظور اطمینان از تزریق در محل درست، از فراصوت استفاده می‌کنند.
- فیزیوتراپی. دکتر وریانی می‌تواند تمریناتی را به شما آموزش دهد که موجب کشیدن فاسیای پلانتار و تاندون آشیل شده و همچنین باعث تقویت عضلات قسمت‌های تحتانی پا می‌شوند. بدین ترتیب، ثبات و پایداری مچ و پاشنه‌ی پا افزایش پیدا می‌کند. همچنین به بیمار آموزش داده می‌شود که چگونه از نوارها و باندهای ورزشی استفاده کند. این وسایل موجب حمایت بهتر از کف پا می‌شوند.
- اسپلینت های شبانگاهی. اسپلینت بر روی کف و ساق پا قرار می‌گیرد و بیمار آن را در طول شب حفظ می‌کند. در طول شب فاسیای پلانتار و تاندون آشیل در حالت کشیده شده قرار دارند که این کار باعث بلند شدن آن‌ها می‌شود.
- وسایل طبی. کفی‌های کفش و وسایل کمکی و طبی می‌توانند برای اصلاح مشکلات پا مفید باشند. این وسایل همچنین می‌توانند در مدت‌زمان بهبودی از قوس پا مراقبت کنند.
- شاک ویو تراپی خارجی. امواج صوتی به سمت ناحیه‌ی مورد نظر فرستاده می‌شوند تا فرایند بهبودی را در آن تحریک و تسریع کنند. این روش درمانی تنها برای موارد مزمن (طولانی‌مدت) توصیه می‌شود که به روش‌های درمانی محافظه کارانه پاسخ مناسبی نداده باشند.
- عمل جراحی. فاسیای پلانتار از استخوان پاشنه جدا می‌شود. این روش تنها زمانی استفاده می‌شود که هیچ روش دیگری به کار نیاید. این خطر وجود دارد که پس از انجام این عمل، قوس کف پا ضعیف شود.
درمان بورسیت پاشنه‌ی پا
- ممکن است بیمار به استفاده از یک کفی ژله‌ای کفش به‌منظور ضربه‌گیری و یا محدود کردن حرکت‌های ایجادکننده‌ی بورسیت نیاز داشته باشد.
- این روش درمانی به همراه استراحت فراوان معمولاً پاسخگو می‌باشد.
- در موارد حاد، ممکن است بیمار به تزریق استروئید نیاز داشته باشد.
درمان خارهای استخوانی پاشنه
- التهاب پشت پاشنه را می‌توان به کمک موارد زیر از بین برد:
- یخ
- فشار
- عوض کردن کفش‌ها
- وسایل طبی و کمکی می‌توانند تا حدی و به‌طور موقتی در رفع خار پاشنه مفید باشند.
- در برخی از موارد، پزشک برای تسکین درد از تزریق کورتیزون استفاده می‌کند.
- در موارد حاد ممکن است برای برداشتن خارها به عمل جراحی نیاز باشد.
سندرم تونل تارسال
کفی‌های مخصوص کفش می‌توانند فشار وارده بر روی عصب را کاهش داده و برای پای برخی از افراد مناسب باشند. بااین‌حال ممکن است در موارد خاص، تزریق دارو به محل التهاب عصب تیبیال ضروری باشد.
التهاب مزمن پاشنه‌ی پا
یک ضربه‌گیر نرم برای پاشنه‌ی پا می‌تواند به رفع این عارضه کمک کند.
شکستگی‌های ناشی از فشار
در صورت شک به این مورد، از عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس به‌منظور تایید تشخیص انجام‌شده و تعیین میزان آسیب برای طراحی برنامه‌ی درمانی استفاده می‌شود.
بیماری سیور (استئوکندروز)
این عارضه موقتی و محدود است ولی می‌تواند در زمان خودش دردناک باشد.
تاندونیت آشیل
درمان این عارضه شامل تمرینات مخصوص برای تقویت تاندون و همچنین افزایش ارتفاع پاشنه با استفاده از کفی‌های مخصوص در کفش به صورت موقتی می‌باشد.
پیشگیری از درد پاشنه‌ی پا
پیشگیری عبارت است از کاهش فشار واردشده بر روی بخش مورد نظر بدن. نکات زیر را به یاد داشته باشید:
- پابرهنه. در زمان راه رفتن بر روی سطوح سخت، حتما از کفش استفاده کنید.
- وزن بدن. هر چه وزن بدن شما بالاتر باشد، فشار واردشده بر روی پاشنه به هنگام راه رفتن و یا دویدن نیز بیشتر خواهد بود. سعی کنید وزن خود را کاهش دهید.
- کفش. کفش‌هایی که طراحی آن‌ها به‌طوری است که می‌توانند فشار وارده بر روی پاشنه را کم کنند مفید خواهند بود. می‌توان از پدهای ضربه‌گیر مخصوص پاشنه نیز استفاده نمود.
- استراحت. اگر احساس می‌کنید که نسبت به درد پاشنه‌ی پا آسیب‌پذیرید، زمان بیشتری را در حال استراحت و زمان کمتری را بر روی پاهای خود سپری کنید.
- ورزش. قبل از درگیر شدن در هر نوعی از فعالیت‌های فیزیکی که ممکن است بر روی پاشنه‌ی پا فشار وارد کند، بدن خود را به‌خوبی گرم کنید. همچنین کفش‌های ورزشی مناسب برای فعالیت خود را تهیه کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.