درمان و توانبخشی سوختگی با طب فیزیکی
درمان و توانبخشی سوختگی با طب فیزیکی
درمان و توانبخشی سوختگی با طب فیزیکی در بیماران دارای سوختگی شدید، برای تسکین درد، عوارض پزشکی در نتیجه سوختگی،
بهبود زخم و جراحی های متعدد احتمالی ، نیاز به مراقبت ویژه دارند.
مراقبت از بیماران دچار سوختگی شامل استفاده از پوشش‌های فشرده کننده و دستگاه‌های استراحت ارتوپدی نیز می باشد.
هدف اصلی طب فیزیکی کمک به بیماران برای به حداکثر رساندن استقلال عملکردی‌شان، کسب قدرت احساسی و اعتماد به نفس، و بازگشت با موفقیت به خانه،
کار و جامعه است.
متخصصین طب فیزیکی، مراقبت‌های تخصصی سوختگی را برای رفع کامل نیازهای بیمار- از توانبخشی بیمار بستری تا مراقبت‌های پیگیری سرپایی ارائه می‌دهند.
خانواده‌ها نقش مهمی در این فرآیند دارند. در طول دوران بستری بیمار در بیمارستان،
توسط متخصصین فیزیوتراپ به خانواده‌ها مهارت‌های عملی و تکنیک‌های درمانی آموزش داده می‌شود تا به مراقبت صحیح از بیمار پس از ترخیص بپردازند.
برنامه توانبخشی سوختگی چیست؟
یک برنامه توانبخشی سوختگی شامل مراقبت از زخم، دامنه حركت، پوشش های فشار دهنده، اسپلینت و گچ گیری، تهویه و تقویت، ارزیابی و مداخله روانشناختی و پیگیری‌های طولانی مدت توانبخشی درمانی است.
اثربخشی این روش برای آسیب سوختگی به طور غیرمستقیم سبب کاهش قابل توجه میزان جراحی های بازسازی شده است.
توانبخشی سوختگی برای بیمار در روز پذیرش یا در ۲۴ ساعت اول شروع می‌شود.
برنامه توانبخشی برای سوختگی به طور معمول شامل فیزیوتراپی، ورزش، ماساژ زخم، TENS، اولتراسوند درمانی، لیزر، PRP و تزریق اوزون می‌باشد.
بیمار معمولا یک یا دو بار در روز، ۶ روز در هفته، توسط متخصص طب فیزیکی معاینه می‌شود.
یک برنامه توانبخشی برای آسیب‌های سوختگی ۲۵٪ به اندامهای فوقانی و پایینی، ۵ روز در هفته برای ۵ تا ۶ ساعت در روز است.
این برنامه می‌تواند ۴ تا ۶ ماه طول بکشد. تعداد روزهای درمان در هفته با بهبودی بیمار کاهش می یابد.
اگر آسیب سوختگی شدیدتر باشد، این درمان ممکن است یک سال یا بیشتر ادامه یابد.
معاینات مجدد توسط پزشکی که درمان را تجویز می‌کند باید در ابتدا هر ۲ هفته یک بار و هر ۱ تا ۲ ماه برای ۱ تا ۲ سال اول انجام شود.
کاربرد طب فیزیکی برای درمان سوختگی‌ها
طب فیزیکی عمدتاً بر موقعیت، دامنه حرکتی (ROM)، قدرت عضلانی، استقامت، تعادل، هماهنگی و توانبخشی تنفسی بیماران تمرکز دارد.
درمان‌های مختلف فیزیکی می‌تواند برای از بین بردن یا کاهش میزان از کار افتادگی و بهبود تحرک استفاده شود.
متخصصین طب فیزیکی به بیماران کمک می‌کنند تا بتوانند توانایی انتقال، چرخش و راه رفتن مناسب را به دست آورند.
هدف نهایی طب فیزیکی افزایش سازگاری در مشارکت‌های اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی بیماران دچار سوختگی است.
مشکلاتی که نیاز به درمان سرپایی دارند شامل زخم‌های باز، انقباضات، پوست ظریف فوق العاده حساس، اسکار هیپرتروفی اولیه ،
خارش، درد، ضعف، ناشرطی سازی و واکنش‌های روانی / احساسی می‌باشد.
روش های طب فیزیکی برای درمان و توانبخشی سوختگی‌ها
۱-صفحات سیلیکونی :
ورق‌های سیلیکونی دارای اثر ضد اسکار خاصی است و به طور مؤثری می تواند به نرم شدن اسکار و آب رسانی به آن کمک کنند.
۲-اسپلینت :
بدون استفاده از اسپلینت و گچ گیری های سفارشی، برنامه‌های ورزشی بیهوده است.
انقباض مفصل ممکن است به صورت کامل اتفاق بیفتد،
اما حفظ این دامنه به طور جزئی بستگی به موقعیت دهی استاتیک و دینامیک انجام شده توسط اسپلینت و گچ گیری دارد.
پزشکان باتجربه قادر به تولید اسپلینت‌هایی هستند که بیش از یک مفصل را کنترل می‌کنند و در عین حال بر روی نوارهای ضخیم بافت اسکار فشار می‌آورند.
نواحی مختلفی که نیاز به اسپلینت‌های تخصصی دارند عبارتند از:
- انقباض کف دست
- گرد کردن کف دست به حالت گرفتن فنجان
- کشش انحنایی عدد پنج
- فضای تار عنکبوتی محکم متصل به انگشت شست
- مکانیسم عضله منبسط پاره شده
- انقباض خمیده گردن
- چرخش خارجی به صورت منحنی و آبداکشن لگن در کودکان
- انقباضات خم به عقب مچ پا
۳-فیزیوتراپی :
در فیزیوتراپی سوختگی از ویژگی‌های فیزیکی نور، برق، میدان مغناطیسی، آب، پارافین، دما و فشار برای کاهش التهاب موضعی،
کاهش درد، بهبود پاسخ عضلانی، متوقف کردن افزایش جای زخم و تسریع گردش خون استفاده می شود.
رایج ترین درمان های فیزیوتراپی برای سوختگی که با توجه به نیازها و شرایط خاص هر بیمار ، به تنهایی یا به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار گیرد عبارتند از:
- پارافین درمانی
- هیدروتراپی
- الکتروتراپی با فرکانس پایین
- الکتروتراپی با فرکانس متوسط
- درمان مایکروویو
- درمان با امواج طول موج کوتاه
- درمان فشرده سازی هوا
- درمان لیزر و ماوراء بنفش
۴-تحریک الکتریکی :
در تحریک الکتریکی، از یک جریان متناوب استفاده می‌شود، که در درمان پیوستگی تاندون به بافت اسکار زمینه ای مفید است.
محرک الکتریکی پوستی برای درمان مشکلات مختلف درد، مخصوصا دردهایی که شانه را به دلیل موقعیت‌های طولانی و یا غلط درگیر می‌کند، مفید است.
۵-اولتراسوند :
اولتراسوند برای درمان درد مفاصل و توانایی تحمل ورزش‌های دامنه حرکتی مورد استفاده قرار می گیرد.
این درمان همچنین به همراه ماساژ یخ برای کاهش درد هیپرتروفی اسکار استفاده می شود.
۶-واحدهای فشرده سازی متناوب :
واحدهای فشرده سازی متناوب یا دستگاه‌های مشابه در کاهش ادم در اندام‌ها به خصوص ادم دست مفید هستند.
ادم بعد از بهبودی در مرحله بعد از سوختگی‌های ساعد، دست های دچار دیستروفی سمپاتیک و دست های دارای سندروم دست بعد از ایسکمی،
معمولا به بالا بردن و فشرده سازی به خوبی پاسخ می‌دهد. ادم مداوم می‌تواند ویرانگر باشد، زیرا می‌تواند منجر به دست منجمد شود.
۷-حرکت انفعالی مداوم :
ماشین‌های حرکت انفعالی مداوم (CPM) هرگز نمی‌توانند جای ورزش‌های دستی توسط پزشک را بگیرند.
CPM در بیمارانی انجام می‌شود که از ترس درد در برابر انجام برنامه تمرینی مقاومت می‌کنند، در کودکانی که به نظر می‌رسد با CPM راحت‌تر هستند،
در افرادی که به درمان‌های دامنه حرکتی بیشتری در نواحی فوق العاده سفت نیاز دارند و در بیمارانی که برش تشکیل استخوان هترووفیک را تجربه کرده‌اند.
۸-ماساژ اسکار :
فشار عمیق و آهسته بر روی زخم‌ها می‌تواند به نرم شدن اسکار و بهبود ROM کمک کند و همچنین درد و خارش را برطرف کند.
اسکار اغلب خشک و دچار خارش و همراه با زخم و مشکلات دیگر است،
ماساژ با کرم و روغن سبب مرطوب شدن و نرم شدن اسکار، افزایش قابلیت انقباض، کاهش خارش و درد می شود.
۹-تزریق داخل ضایعه :
تزریق داخل ضایعه برای از بین بردن علائم و سرعت بخشیدن به بهبود و صاف شدن اسکار های هیپرتروفیک کوچک،
به خصوص در کسانی که دارای خارش و درد چشمگیر هستند، استفاده می شود.
داروهایی که برای تزریق استفاده می‌شوند، کورتیکواستروئیدها و تریامسینولون استونید و بتامتازون هسنتد.
دوزی که در هر تزریق استفاده می‌شود باید محدود باشد و فواصل تزریق باید با توجه به واکنش اسکار و عوارض جانبی بیماران تنظیم شود.
۹-تزریق پی آر پی :
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) از طریق عوامل رشدی که پس از جداسازی پلاکت‌ها منتشر می‌شود،
بر بهبودی بافت‌های نرم اثر می‌گذارد. این فاکتورهای رشد، فرایندهای فیزیولوژیکی را آغاز کرده و بهبود می‌بخشند
که به بهبود بافت و بهبودی پس از سوختگی کمک می‌کنند.
۱۰-تزریق اوزون برای ترمیم سوختگی :
اوزون که باعث جلوگیری از جذب میکروبها می‌شود، یک فرم آلوترروپیک اکسیژن، و دارای خواص منحصر به فرد است
که برای سیستم‌های بیولوژیکی و درمان بالینی استفاده می شود.
از انجا که مولکول اوزون حاوی مقادیر زیادی از انرژی است، از طریق مکانیسم‌های ناکامل، اقدامات ضد باکتریایی، ضد ویروسی و ضد قارچی را نشان می‌دهد
که در شرایط خاصی آن را تبدیل به گزینه درمانی یا درمان تکمیلی در کنار سایر اقدامات می کند.
۱۱-تکنیک‌های ورزشی برای توانبخشی سوختگی :
حفظ محدوده حرکات مفصلی پس از بهبودی یا پیوند، مشکل تر از فاز حاد است.
اسکارهای سوختگی منقبض می شوند، نوارهایی شکل می‌دهند و ضخیم می‌شوند، و دامنه حرکات متحرک تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
هنگامی که ضایعات سوختگی به طور کامل شکل می‌گیرند، انقباض کششی پوست دشوار می‌شود.
موثر ترین روش کششی برای انقباضات پوست کشش آهسته و پایدار است.
بخشی که کشیده می‌شود باید قابل مشاهده باشد و در طول خط کشیدن بررسی شود تا اطمینان حاصل گردد که پوست پاره نمی‌شود.
کشش را می‌توان به صورت دستی با وزنه، ترکشن، اسپلینت، و گچ گیری انجام داد.
استفاده از پارافین در این بخش سبب می شود ۳۰ دقیقه کشش پایدار، طیف حرکتی چشمگیری ایجاد کند.
در عین حال ناراحتی مفصل را کاهش می‌دهد و پوست را روان می‌کند.
برای جلوگیری از سوزش پوست، درجه حرارت پارافین باید به ۱۱۶ تا ۱۱۸ درجه فارنهایت کاهش یابد.
یکی دیگر از اهداف مهم در برنامه ورزشی این است که تمام طول اسکار سوختگی در یک کشش کامل قرار گیرد.
به عبارت دیگر، اگر یک اسکار از مفصل‌های متعدد عبور کند، تمام مفاصل درگیر به طور همزمان کشیده شود.
مفصل طیف کامل حرکت را بدست نمی‌آورد، مگر اینکه طیف کامل در حرکات ترکیبی بدست آید.
در نهایت، تمام بیماران سوختگی باید تحت یک برنامه تقویتی مناسب که توسط متخصص توانبخشی برای آنها تجویز می شود قرار گیرند،
تا توانایی حرکتی خود را پس از عدم فعالیت طولانی بازیابند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.