گودی و قوس زیاد کمر: علت و درمان با ورزش (تمرینات) و حرکات اصلاحی

لوردوز، به قوس طبیعی ستون فقرات در ناحیه‌ی کمر گفته می‌شود. با زیاد شدن بیش‌ازحد این قوس، گودی کمر عمیق شده و باعث بیرون زدن شکم و همچنین بیرون زدن لگن و متمایل شدن آن رو به بالا می‌گردد. گودی بیش‌ازحد کمر ممکن است در اثر حالت نامناسب بدن، عوامل ژنتیکی (ارثیه از پدر یا مادر)، آسیب، بیماری‌های ستون مهره و یا عمل جراحی بر روی آن ایجاد شود.

[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cacaca”]

دکتر رئیس السادات شما را در اولویت قرار می‌دهد، او بر این باور است که بهترین نتایج با درمان نفر به نفر حاصل می‌شود، برنامه جامع فیزیوتراپی دکتر رئیس السادات، بهبود قوس کمر شما را تسریع و به حفظ نتیجه کمک می‌کند.[/alert]

علت‌ها و دلایل ایجاد گودی کمر

علل ایجاد گودی کمر، به آکندروپلازی و اسپاندیلولیستزیس (سرخوردن مهره‌ها) مربوط به می‌شود. بااین‌حال، ممکن است این عارضه در اثر حالت نامناسب بدن، مشکلات مادرزادی و ارثی مهره‌ها، مشکلات عصبی عضلانی، جراحی کمر و لگن و یا مشکلات مربوط به لگن ایجاد شود.

علائم گودی کمر

شاخصه‌ی اصلی گودی کمر، برجسته شدن باسن می‌باشد. علائم این عارضه بسته به همراهی آن با بیماری‌های دیگر مانند دیستروفی عضلانی، دیسپلازی رشد لگن و یا اختلالات عصبی عضلانی متفاوت خواهند بود.

کمردرد، درد در پاها و تغییر در روند اجابت مزاج، معمولاً از نشانه‌های گودی کمر نیستند.

علائم گودی کمر ممکن است به دیگر عوارض و بدشکلی‌های ستون فقرات شبیه بوده و یا در اثر یک آسیب یا عفونت ایجاد شده باشند.

انواع گودی کمر

گودی کمر می‌تواند پیر و جوان را تحت تأثیر قرار دهد. این عارضه به دلایل مختلفی ایجاد شده و اثر آن بر روی هر بیمار متفاوت خواهد بود. ۵ نوع اصلی این بیماری وجود دارند:

گودی کمر ایجاد شده به دلیل حالت نامناسب بدن. این عارضه معمولاً به دلیل داشتن اضافه‌وزن و عدم آمادگی عضلانی در شکم و کمر ایجاد می‌شود. زمانی که یک فرد، وزن زیادی را در جلوی بدن خود (ناحیه‌ی شکمی) حمل می‌کند، کمر او به سمت جلو خم خواهد شد. اگر عضلات شکم و کمر ضعیف باشند، نمی‌توانند این وزن را تحمل کرده و بدین ترتیب ستون فقرات به سمت جلو خمیده می‌شود.

گودی کمر ارثی و یا حاصل از حادثه. یک حادثه یا آسیب وارده به نقاط اتصال ستون فقرات، می‌تواند باعث ترک‌خوردگی و درنتیجه احساس درد گودی کمر در ناحیه‌ی تحتانی ستون فقرات گردد. این عارضه در کودکان، معمولاً به دلیل صدمات ورزشی ایجاد می‌شود. ممکن است این عارضه در کودکانی که با یک خودرو تصادف کرده و یا از ارتفاع سقوط می‌کنند نیز، دیده شود.

گودی کمر ایجاد شده در اثر عمل جراحی لامینکتومی. لامینکتومی یک عمل جراحی است که در طی آن، تکه‌هایی از مهره‌های ستون فقرات (استخوان‌های ستون فقرات) به‌منظور ایجاد دسترسی به نخاع و ریشه‌های عصبی، برداشته می‌شوند. در صورت انجام این عمل در نقاط مختلف ستون فقرات، ممکن است ثبات و استحکام آن کاهش یافته و باعث خمیده شدن بیش‌ازحد آن گردد. این عارضه در بزرگ‌سالان شایع نبوده و بیشتر در کودکانی دیده می‌شود که به‌منظور برداشتن تومور نخاعی، عمل لامینکتومی را انجام داده‌اند.

گودی کمر عصبی عضلانی. این نوع از عارضه، شامل اختلالات و مشکلات مختلفی است که می‌توانند باعث ایجاد اختلال در قوس عادی کمر شوند. برای هر اختلال، روش درمانی خاصی وجود دارد.

گودی کمر ایجاد شده در اثر گرفتگی مفاصل لگن. این نوع عارضه بسیار کمیاب بوده و زمانی ایجاد می‌شود که یکی از مفاصل لگن دچار گرفتگی شده و درنتیجه ستون فقرات از حالت عادی خود خارج شود. این گرفتگی می‌تواند به دلایل مختلفی ازجمله عفونت، آسیب و یا مشکلات مربوط به عدم تعادل عضلانی ناشی از اختلالات متفاوت ایجاد می‌شود.

تشخیص

عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس. این روش برای بررسی و اندازه‌گیری میزان خمیدگی و انتخاب روش درمان گودی کمر مناسب است. با استفاده از عکس‌برداری کامل ستون فقرات، پزشک یا رادیولوژیست می‌توانند زاویه‌ی قوس کمر را مشخص کنند.

اسکن استخوانی. این کار به‌منظور رد کردن احتمال عفونت و یا شکستگی انجام می‌شود.

اسکن MRI. این کار به‌منظور رد کردن احتمال هرگونه اختلال در نخاع و رشته‌های عصبی انجام می‌شود.

سی تی اسکن. سی تی اسکن نوعی عکس‌برداری است که در آن تمامی بافت‌های بدن اعم از استخوان‌ها، عضلات، چربی‌ها و اندام‌ها، با دقت و وضوح بالا نشان داده می‌شوند. سی تی اسکن، نسبت به عکس‌برداری عادی با اشعه‌ی ایکس، جزئیات بیشتری را نشان می‌دهد.

آزمایش خون.

درمان

بیشتر افراد مبتلا به هر نوع از گودی کمر، برای رفع گودی کمر،  نیازی به عمل جراحی ندارند مگر در موارد بسیار حاد و ضروری. معمولاً بیماران مبتلا به گودی کمر، با استفاده از داروهایی چون استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن برای تسکین ناراحتی‌های کمر آن‌ها، بیماری خود را مدیریت می‌کنند. تمرینات آموزش داده‌شده در فیزیوتراپی، معمولاً برای سلامت کمر و انعطاف‌پذیری، بسیار مفیدند. این تمرینات باید به‌صورت روزانه انجام شوند و بعضاً می‌توانند جایگزین راهکارهای دارویی گردند.

در موارد حاد این بیماری که با مشکلات عصبی همراه است، انجام عمل جراحی ضروری خواهد بود. با این کار می‌توان استخوان‌های ستون مهره را تثبیت کرده و همه یا برخی از مشکلات عصبی را باگذشت زمان و استفاده از روش‌های مناسب درمانی پس از عمل جراحی، حل کرد.

رینی فلکشن جکت. این وسیله نوعی بریس طبی بوده که با محافظت و نگهداری ستون مهره در حالت مناسب، فشار و وزن وارده بر روی آن را کاهش می‌دهد. این وسیله با افزایش فشار بر روی عضلات شکم، فشار وارده بر روی کمر را کاهش می‌دهد. نگهداری ستون فقرات در موقعیت مناسب نیز، می‌تواند از پیشرفت گودی کمر جلوگیری کند.

ورزش‌های اصلاحی برای درمان گودی کمر

به‌منظور درمان گودی کمر، باید عضلات فلکسور پا به همراه کمر، در تمرینات کششی شرکت داده شوند. عضلات سرینی و شکمی نیز، به تمرینات تقویتی نیاز خواهند داشت.

تمرینات کششی

تمرینات حرکات اصلاحی قوس کمر ذکرشده در زیر، تنها برای اطلاع‌رسانی بوده و توصیه‌ی ما مشاوره با افراد متخصص قبل از شروع به انجام این تمرین‌هاست.

کشیدن عضلات فلکسور پا

• این کار باعث کشیده شدن ماهیچه‌ی ایلیوپسواس، قدرتمندترین فلکسور پا، می‌شود.
• یک زانوی خود را بر روی زمین قرار دهید.
• به‌آرامی و در حالی که کمر خود را صاف نگه داشته‌اید، لگن خود را به سمت جلو فشار دهید تا در عضلات خود احساس کشیدگی کنید.
• این تمرین را چندین بار در روز انجام دهید. در هر مرحله ۲۰ تا ۳۰ ثانیه کشیدگی عضله را حفظ کرده و ۳ تا ۵ مرتبه این کار را تکرار کنید.

کشیدن عضلات کمر

• در حالی که زانوهای خود را خم کرده‌اید به پشت بخوابید.
• زانوها را تا جایی که برای شما آسان است، به سمت داخل شکم خود بکشید.
• هر بار ۲۰ تا ۳۰ ثانیه کشیدگی عضلات را حفظ کرده و این کار را ۳ تا ۵ بار تکرار کنید. این ورزش برای گودی کمر را چندین بار در روز انجام دهید.

ورزش‌های تقویتی

کرانچ شکمی (آسان)

• زانوهای خود را خم کرده و به پشت بخوابید.
• با بلند کردن سر و شانه از روی زمین، دست‌های خود را به سمت زانوها ببرید و دوباره به حالت اولیه بازگردید.
• این تمرین را تا جایی انجام دهید که احساس کنید عضلات شکمی شما سخت کار می‌کنند (در ابتدا ممکن است با انجام ۱۰ مرتبه این ورزش، این احساس را پیدا کنید).
• به مدت یک دقیقه استراحت کرده و هر بار، ۲ تا ۳ مرحله این ورزش را تکرار کنید.

کرانچ شکمی (سخت‌تر)

شما می‌توانید با گذاشتن دست‌ها بر روی سینه و یا کنار سر، این تمرین را سخت‌تر کنید. (دست‌ها را در پشت سر قرار ندهید چراکه باعث کشیدگی گردن خواهد شد)

کرانچ چرخشی

• زانوهای خود را خم کرده، کف پاها را بر روی زمین قرار داده و به پشت بخوابید.
• دست‌های خود را بر روی گیجگاه سر قرار دهید.
• با بلند کردن سر و شانه از روی زمین، بدن خود را طوری بچرخانید که آرنج راست به سمت زانوی چپ شما حرکت کند.
• به حالت اولیه بازگشته و دوباره این کار را انجام دهید. در یک مرتبه به چپ و در مرتبه‌ی بعدی بدن خود را به سمت راست بچرخانید.
• این ورزش را با ۲ مرحله‌ی ۱۰ تایی شروع کرده و به‌تدریج میزان آن را به ۳ مرحله‌ی ۲۰ تایی برسانید.

پل زدن

• در حالی که کف پاها بر روی زمین بوده و زانوهای خود را خم کرده‌اید، به پشت بر روی زمین بخوابید.
• به‌آرامی باسن و کمر خود را از روی زمین بلند کنید.
• باسن خود را تا حد امکان به طرف بالا فشار دهید تا جایی که احساس کنید ماهیچه‌های شما به‌سختی مشغول شده‌اند.
• به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه این حالت را نگه داشته، سپس استراحت کرده و دوباره این کار را انجام دهید.
• ابتدا از ۲ مرحله‌ی ۱۰ تایی شروع کرده و به‌مرورزمان، خود را به ۳ مرحله‌ی ۲۰ تایی برسانید.
• می‌توانید برای سخت‌تر کردن این تمرین، آن را به وسیله‌ی یک پا انجام دهید.