التهاب تاندون (تاندنیت) آشیل پاشنه پا چیست؟ علائم، علت و درمان
“التهاب تاندون آشیل پاشنه پا” عارضه‌ای شایع است که باعث ایجاد درد در امتداد پشت پا در ناحیهی نزدیک به پاشنه آن می‌شود. التهاب تاندون یا تاندونیت در واقع تورم و آماس تاندون است که به‌راحتی می‌توان آن را شناسایی کرد. تورم و آماس در حقیقت پاسخ طبیعی بدن به آسیب یا بیماری است، و اغلب باعث تورم، درد یا سوزش می‌شود. بر اساس این که کدام بخش از تاندون ورم یا آماس کرده باشد، دو نوع “التهاب تاندون آشیل پاشنه پا” داریم. این تاندون بزرگ‌ترین تاندون (زردپی) در بدن است که ماهیچه‌های ساق پا را به استخوان پاشنهی متصل می‌کند و ما هنگام راه رفتن، دویدن و پریدن از آن استفاده می‌کنیم. اگرچه این تاندون می‌تواند فشارها‌ی بسیار زیاد و شدید را هنگام پریدن و دویدن تحمل کند، که البته همین امر آن را در معرض ملتهب شدن (تاندونیت) نیز قرار می‌دهید، عارضه‌ای که با استفاده‌ی بیش از حد تاندون و فساد و تباهی آن مرتبط است.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#cacaca”]
ممکن است پزشک معالج‌تان به شما دستور انجام آزمایش‌های تصویربرداری از تاندون آشیل را بدهد تا مطمئن شود که علائم ایجاد شده به طور حتم مربوط به التهاب تاندون آشیل هستند.
[/alert]
انواع التهاب تاندون آشیل
التهاب درون‌ریز تاندون آشیل
در التهاب درون‌ریز تاندون آشیل، فیبرهای بخش میانی تاندون شروع به از بین رفتن می‌کنند، و همراه با آن پارگی‌های ریز (فساد) و تورم در تاندون ایجاد می‌شود و تاندون کلفت و ضخیم می‌گردد. التهاب تاندون در بخش میانی معمولاً در میان افراد جوان و فعال، شایع‌تر است.
التهاب برون‌ریز تاندون آشیل
التهاب برون‌ریز تاندون آشیل، بخش پایینی پاشنهی پا را درگیر می‌کند، درست جایی که تاندون به استخوان پاشنه پا متصل می‌شود. هنگام التهاب تاندون آشیل، هم در حالت درونی و هم برونی، فیبرهای تاندونِ آسیب‌دیده مثل سنگ سخت می‌شوند. ولی خارهای استخوانی (زائده‌های رشد یافته‌ی استخوانی) اغلب هنگام التهاب درون‌ریز تاندون آشیل، شکل می‌گیرند. التهاب درون‌ریز تاندون آشیل در هر زمان و برای هر کسی ممکن است اتفاق بیفتد حتی کسانی که افراد فعالی نیستند.
علت
التهاب تاندون آشیل به طور معمول با آسیب خاصی ارتباطی ندارد. این مشکل نتیجه‌ی فشار بر این تاندون است و این فشار اغلب هنگامی رخ می‌دهد که ما بیش از حد از بد‌نمان فشار وارد می‌کنیم و بیش از حد توان‌مان سریع کار می‌کینم، ولی عوامل دیگری نیز وجود دارند که احتمال ابتلا به التهاب تاندون را افزایش می‌دهند، که عبارتند از:
- افزایش ناگهانی میزان فعالیت‌های ورزشی. برای مثال، افزایش چند مایلی فاصله‌ای که هر روز می‌دویده‌اید بدون اینکه به بدنتان فرصت تطبیق و سازگار شدن با فاصله‌ی جدید را داده باشید.
- سفتی ماهیچه های ساق پا. سفت شدن ماهیچه‌های ساق پا و شروع ناگهانی یک برنامه‌ی تمرینی فشرده و سخت می‌تواند باعث فشار اضافی بر تاندون آشیل پا شود.
- خار استخوان. رشد زائده‌ی استخوانی در محلی که تاندون آشیل به استخوان پاشنه متصل می‌شود می‌تواند باعث سایش آن به تاندون شده و ایجاد درد نماید.
علائم
علائم رایج التهاب تاندون آشیل پاشنه عبارتند از:
- درد و خشکی در امتداد تاندون آشیل هنگام صبح
- داشتن درد در امتداد تاندون یا در پشت پاشنه پا و بدتر شدن آن هنگام فعالیت
- درد شدید شبانه‌روزی پس از ورزش
- ضخیم شدن تاندون
- خار استخوان (التهاب درون‌ریز تاندون)
- تورم دائمی تاندون و بدتر شدن آن در طول روز، همزمان با انجام فعالیت‌ها
اگر ناگهان دیدید پاشنه یا پشت ساق پایتان صدای تق‌تق می‌دهد، این احتمال وجود دارد که تاندون آشیل‌تان پاره (گسسته) شده باشد بنابراین اگر احتمال می‌دهید که تاندون‌تان پاره شده است فوراً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
تشخیص
معاینه‌ی پزشکی. پس از شرح علائم بیماریتان برای دکتر رئیس‌السادات و در میان گذاشتن مشکلات مربوطه، ایشان کف پا و مچ پای شما را معاینه خواهد کرد.
عکس رادیولوژی. عکس رادیولوژی تصویر واضحی از استخوان‌ها را در اختیار پزشک‌تان قرار می‌دهد. این تصویر می‌تواند نشان دهد که آیا در ناحیهی پایینی پای شما، توده‌های آهکی استخوانی رشد کرده اند یا خیر. انباشته شدن توده‌های کلسیمی در بافت نرمی مثل تاندون آشیل یا اصلاحاً “آهکی شدن بافت تاندون” نشانگر این است که این تاندون به التهاب نوع “درون‌ریز” مبتلا شده است. البته در موارد شدید “التهاب برون‌ریز تاندون آشیل” نیز، ممکن است بخش میانی بافت تاندون آهکی شده باشد.
درمان
در بسیاری از موارد، درمان‌های غیرجراحی باعث تسکین درد می‌شوند، البته ممکن است این چندین ماه وقت نیاز باشد تا این روش‌های درمانی بتوانند علائم بیماری به طور کامل از بین ببرند.
استراحت
گام اول در کاهش درد، کاستن یا حتی متوقف کردن فعالیت‌هایی است که درد را بدتر می‌کنند. اگر شما به طور مرتب تمرینات ورزشی سنگین و فشرده (مثل دویدن) انجام می‌دهید، با جایگزین کردن فعالیت‌های سبک به جای آن‌ها فشار کمتری به تاندون آشیل‌تان وارد خواهد شد.فعالیت‌های متقاطع مثل دوچرخه‌سواری، تمرین ورزشی اِلپتيكال (اسكي فضايي) و شنا، تمرینات سبکی هستند که می‌توانند در عین کم کردن فشار به تاندون آشیل، به پویا و فعال ماندن شما نیز کمک کنند.
کیسه یخ
قرار دادن کیسه‌ی یخ بر روی دردناک‌ترین ناحیهی تاندون آشیل کار مفیدی است و می‌توان آن را در تمام طول روز انجام داد. کیسه‌ی یخ را می‌توان تا بیست دقیقه روی محل درد قرار داد ولی باید پیش از کرخت و بی‌حس شدن پوست آن را از روی پوست برداشت.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
داروهایی مثل ایبوپروفن و ناپروکسین درد و التهاب را کاهش می‌دهند. ولی از ضخامت تاندون فاسد شده نمی‌کاهند. مصرف این داروها برای مدتی بیش از یک ماه، باید با اجازه و نظر پزشک معالج صورت گیرد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی برای معالجه‌ی التهاب تاندون آشیل بسیار مفید می‌باشد و ثابت شده است که در بهبود و معالجه‌ی التهاب تاندون آشیل نوع “برون‌ریز” نسبت به نوع “درون‌ریز” عملکرد بهتری دارد.
تمرینات ورزشی
تمرینات ورزشی زیر می‌توانند به تقویت عضلات ساق پا و کاهش فشار بر تاندون آشیل کمک می‌کنند.
کشش ساق پا
در مقابل دیواری بایستید و در حالی که زانوی یکی از پاهایتان کشیده و صاف می‌باشد و پاشنهی آن نیز روی زمین است به طرف دیوار خم شوید. پای دیگرتان را جلو بیاورید و زانوی آن را خم کنید. برای کشش عضلات ساق پا و بند پاشنه، باسن‌تان را شکل کنترل شده به سمت دیوار فشار دهید. این حالت را ۱۰ ثانیه نگه دارید و سپس عضلات‌تان را شل کنید و به حالت عادی برگردید. این تمرین را برای هر پا ۲۰ مرتبه انجام دهید. در هنگام انجام این تمرین باید کشش شدیدی را ساق پایتان احساس کنید.
کشش آشیل
تنها با نیمه‌ی جلویی کف پایتان روی لبه‌ی پله یا سکویی ثابت بایستید. این حالت باعث می‌شود بدون کوبیدن پا به پله، بتوانید پاشنهی پایتان به سمت بالا و پایین حرکت دهید. باید مراقب باشید که حتماً تعادل‌تان روی لبه‌ی پله به صورت صحیح برقرار شود تا سقوط و آسیب مجدد به تاندون جلوگیری به عمل آید. برای اطمینان بیشتر و کمک به حفظ تعادل‌تان نرده‌های کنار پله را محکم با دست بگیرید.
پاشنهی پایتان را از زمین بلند کنید و به طرف بالا بکشید سپس آن را به آرامی و تا جای ممکن پایین بیاورید. این کار را ۲۰ مرتبه تکرار کنید. این تمرین را باید به صورت کنترل شده و با آرامش و طمأنیه انجام داد در غیر این صورت حرکت سریع می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی تاندون شود، همانطور که درد کمتر می‌شود و بهبود می‌یابد، می‌توانید این تمرین را با نگه داشتن وزنه‌های سبک وزن در هر دست کمی سخت‌تر کنید.
تزریق کورتیزون
کورتیزون که نوعی استروئید است، یک داروی ضدالتهاب بسیار قوی است و تزریق آن درون تاندون آشیل به ندرت توصیه می‌شود زیرا تزریق این‌گونه مواد در تاندون موجب از هم گسیختن(پارگی) آن می‌شود.
کفش‌های محافظ و طبی
درد “التهاب درون‌ریز تاندون آشیل” را اغلب می‌توان با کفش‌های مخصوص و وسایل طبی کاهش داد. برای مثال، کفش‌هایی که قسمت پشت پاشنهی آن‌ها نرم‌تر است می‌توانند از میزان سوزش و ناراحتی تاندون بکاهند. علاوه بر این، پاشنه‌های طبی می‌توانند تا حدودی کشیدگی تاندون را کم کنند.
این پاشنه‌ها برای بیمارانی که به “التهاب درون‌ریز تاندون آشیل” مبتلا هستند بسیار مفیدند زیرا می‌توانند پاشنهی پا را از عقب کفش به جلو حرکت دهند، و باعث ماساژ آن شوند. پاشنه‌های طبی کمی نیز از کشیدگی تاندون می‌کاهند. جوراب‌های طبی سیلیکونی نیز مانند پاشنه‌های طبی می‌توانند سفتی پشت کفش را کاهش دهند.
شوک‌تراپی (ESWT)
در طول این روش درمانی، ضربات امواج شوک با انرژی بالا، فرایند درمانی بافت آسیب‌دیده‌ی تاندون را سرعت می‌دهند. شوک‌تراپی در همه نتایج یکسانی ندارد و هنوز کاملاً به اثبات نرسیده است بنابراین کمتر مورد توجه می‌باشد. این روش روشی غیرجراحی است و برای انجام آن نیازی به ایجاد برش در بدن نیست. از آن‌جایی که این روش تقریباً هیچ خطری ندارد، گاهی پیش از در نظر گرفتن جراحی برای درمان التهاب تاندون آشیل، ابتدا از این روش استفاده می‌شود.
درمان التهاب تاندون آشیل با عمل جراحی
تنها زمانی باید اقدام به جراحی تاندون آشیل کرد که با گذشت شش ماه از به کارگیری تمامی روش‌های درمانی غیرجراحی، بهبودی حاصل نشده باشد. تعیین نوع جراحی به محل التهاب تاندون و میزان آسیب وارد شده به آن بستگی دارد. انواع جراحی تاندون آشیل عبارتند از:
- ایجاد برش در وسط ماهیچه‌ی گاستروکنمیوس و بلندتر کردن آن (پس‌روی گاستروکنمیوس)
- برداشت بافت‌های آلوده و ترمیم بافت (در صورتی که تاندون کمتر از ۵۰ درصد آسیب دیده باشد)
- برداشت بافت‌های آلوده و برداشتن تاندون انگشت شصت و پیوند زدن آن به تاندون آشیل(در صورتی که تاندون بیشتر از ۵۰ درصد آسیب دیده باشد)
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.